De Universiteit van Nederland Podcast

Zonder westerse steun ziet het er slecht uit voor Oekraïne in de oorlog met Rusland. Maar gaan we daardoor uiteindelijk ook zelf in oorlog komen met Rusland? Volgens politicoloog en specialist inlichtingen en veiligheid Nikki Ikani (Universiteit Leiden) is de kans klein dat het front opschuift naar Nederland. Toch kan Rusland ons op een anderemanier wel degelijk pijn doen. Ben je benieuwd naar internationale politiek en wil je meer weten over politieke spanningen in de wereld? Check dan de volgende afleveringen: 566. Hoe ontstond het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen? 529. Waarom moet jij je zorgen maken over China en Taiwan? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het zal je vast niet ontgaan zijn, woningnood in Nederland. Toch bouwen we niet de hoogte in. Zou de ideale oplossing zijn, toch? Nederland is het dichtstbevolkte land van de EU (eiland Malta daar gelaten). Maar wie over Nederland vliegt ziet geen volgepakte miljoenensteden met giga woontorens zoals in Hong Kong of New York. Integendeel. Behalve in Rotterdam hebben wij eigenlijk nauwelijks wolkenkrabbers in ons land. En dat terwijl we toch een aardig woonprobleem hebben op te lossen. Hoe kan dat? En gaat dat veranderen in de toekomst? Wij spreken hoofddocent gebiedsontwikkeling Tom Daamen van de TU Delft. Met hem reizen we af naar Manhattan aan de Maas om deze vraag te beantwoorden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland heeft een stikstofprobleem, toch? Of is het een boerenprobleem? Of is het -jawel- een Braziliaans probleem? Historicus Erik van der Vleuten (TU Eindhoven) vertelt je deze podcast dat het én én én is. Want het arme Nederlandse platteland van vroeger, de stikstofcrisis van nu én de ontbossing in Brazilië zijn eigenlijk drie verschillende verhalen die in elkaar grijpen als de stukjes van één grote puzzel. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

We denken dat alles wat we zien de werkelijkheid is, maar dat klopt niet. Je brein verzint ook een hoop.

Ongeveer 1 op de 3 mensen heeft weleens last van een koortslip. Pijnlijke, vervelende blaasjes die steeds maar terugkomen. Een koortslip wordt veroorzaakt door het herpesvirus en eenmaal besmet, met dit virus, blijft het je hele leven in je lichaam. Je komt dus nooit helemaal meer van die koortslip af. In deze video legt viroloog Michiel van Gent (ErasmusMC) je meer uit over de bijzondere verstop-strategie van herpes en hoe deze je afweersysteem steeds te slim af is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vliegtuigen zijn flinke herriemakers, maar waarom maken ze zo’n herrie? En kunnen we hier wat aan doen? Marijn Sanders, luchtstromingsexpert aan Universiteit Twente doet onderzoek naar vliegtuiggeluid. Alvast een kleine spoiler, al dat lawaai ligt niet alleen aan de motor. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'De doos van Pandora', deze uitdrukking kom je vaak tegen. Als het over A.I. gaat bijvoorbeeld, over genetische manipulatie of over politieke besluiten. Het klinkt mysterieus en onheilspellend, maar wat is die doos van Pandora eigenlijk precies? En hoe komen we eraan?  Mythe expert Hugo Koning (Universiteit Leiden), neemt ons mee in dit Griekse verhaal. Hij legt uit waarom we juist dit verhaal van Pandora al duizenden jaren aan elkaar vertellen. Spoiler: het loopt slecht af voor de mensheid. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland is echt een fietsland. En toch heeft het merendeel van de mensen geen flauwbenul wat ze precies doen zodra ze op dat zadel stappen. Professor Arend Schwab van de TU Delft doet al jaren onderzoek naar de kunst van fietsen. En als je je daar in verdiept, kom je erachter wat voor een wonder het is dat wij kunnen balanceren op zo'n wankel ding. In deze aflevering legt Arend uit dat jij voortdurend bijna aan het vallen bent en welke natuurkundige krachten je moet overwinnen bij het maken van een bocht. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mensen kunnen niet zonder monsters. Van Cyclopen tot zombie's, we verzinnen ze al duizenden jaren en zo zijn monsters onderdeel geworden van onszelf. Maar waarom verzinnen we ze? Waarom zijn we zo verslaafd aan die mens-vermorzelende griezels die ons de stuipen op het lijf jagen? Griekse mythologie expert Hugo Koning (Universiteit Leiden) vertelt het in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ritmegevoel, je denkt misschien dat je het niet hebt. Maar er is wereldwijd maar bij 6 mensen vastgesteld dat ze het verschil tussen ritmes écht niet kunnen horen. Je hebt dus wel degelijk ritmegevoel. Uit het onderzoek van Henkjan Honing (Universiteit van Amsterdam) blijkt dat dit niet alleen is aangeleerd, maar aangeboren. Sterker nog: zelfs baby's van een paar dagen oud hebben het door als je iets aan de regelmaat van muziek verandert. En ook sommige apen gaan spontaan bewegen op muziek. Hoe Henkjan hierachter kwam, en waarom we überhaupt ritmegevoel hebben, leer je in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bij goud denk je gelijk aan dat kostbare edelmetaal, waar we oorlogen over voeren. Maar tijdens corona heb je bijna wekelijks goud onder je neus gehad, zonder dat je het door had. In al die teststrips zit namelijk goud, nano-goud. En stiekem is dat goud veel interessanter dan die goudstaven van de Nederlandse Bank. Lotte Metz van de Universiteit van Amsterdam vertelt je er alles over. Check ook de video die we erover hebben gemaakt via deze link: https://www.youtube.com/watch?v=O7wWZYCYLLg Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mensen in Nederland leven steeds langer. Het aantal mensen dat de leeftijd van honderd bereikt in de komende 20 jaar zal zelfs verviervoudigen. Dat klinkt geweldig, toch? Helaas horen bij het ouder worden ook uitdagingen, zoals dementie. Momenteel is dit de snelstgroeiende doodsoorzaak in ons land. Hoewel we dementie niet kunnen voorkomen, is er ook goed nieuws: er zijn dingen die je kan doen om de kans op dementie te verkleinen. Mooi toch! Maar begin dan wel als je jong bent: Want ook al lijkt dementie voor veel van ons een ver-van-je-bed-show, hoe jonger je begint met investeren in je brein, hoe meer profijt je hier later van hebt. Hoe dat moet? Neuropsycholoog Erik Scherder (Open Universiteit en Vrije Universiteit Amsterdam) neemt onze redacteur Eliane mee en laat zien wat de ideale dag voor je brein is. Heb je geluisterd en wil je ook zien hoe Erik Scherder in goed gestreken pak meedoet met de push-ups? Bekijk de video dan hier: https://www.youtube.com/watch?v=cfwpRmM6FDg Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nederland hoort bij de meest gelukkige landen ter wereld, toch valt er altijd iets te klagen. We niet gemaakt zijn om gelukkig te zijn, vertelt Michael Vlerick, wetenschapsfilosoof van Tilburg University. Dat komt omdat we van nature focussen op de negatieve dingen. Gelukkig zijn er manieren om ervoor te zorgen dat je zo gelukkig mogelijk door het leven kan gaan. Michael Schreef er ook een boek over:  https://www.michaelvlerick.com/new-book-waarom-we-niet-gelukkiger-zijn Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Kinderen die vast komen te zitten: het gebeurt vaker dan je denkt! Bijvoorbeeld in stoeltjes, of met hun vingers in de gaatjes van bushokjes-bankjes. Dit komt allemaal omdat wij eigenlijk niet zo goed weten hoe groot kinderen zijn, en dus producten niet op de juiste maat maken. Kindermaten veranderen namelijk door de tijd. En aangezien de laatste grootschalige meting van kindermaten 35 jaar geleden plaatsvond, zit er nogal een gat in onze kennis over deze maten. Hier brengt Hein Daanen, antropometrist (specialist in mensenmaten) aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en TU Delft, samen met zijn team verandering in. Zij doen een grootschalig onderzoek naar kindermaten. Wil je meer weten over het project of je kind aanmelden? Kijk dan op www.kidscan.nl. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

5 dagen per week, 8 uur lang werken. Het klinkt misschien heel normaal. Maar misschien zou jij hetzelfde werk ook in 4 uur per dag kunnen doen? Verschillende productiviteitsgoeroes beweren dat dit tot een gelukkiger en productiever leven zou leiden. Arbeids- en organisatiepsycholoog Annet de Lange (Open Universiteit) zocht uit hoe haalbaar dit is en of dat voor alle beroepen mogelijk is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De grondwet lijkt in steen gebeiteld. Toch willen politici nog wel eens wat aanpassen in deze wet der wetten. Hoe makkelijk is dat eigenlijk? Ingrid Leijten (Hoogleraar Staatsrecht van Tilburg University) geeft je in deze aflevering een basisles in onze grondrechten. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Twee keer ontliepen criminelen in Nederland hun straf doordat ze zeiden: 'Ik kan mij m'n misdaad echt niet herinneren.' Wat doe je met een verdachte die zoiets beweert? Een antwoord zoeken in de wetenschap uiteraard, want kan dat echt gebeuren? Je geheugen verliezen op een moment dat het jou goed uitkomt? Hoogleraar Marko Jelicic (Maastricht University) geeft je het verlossende antwoord. Aflevering 521. Hoe herken je een leugenaar. https://open.spotify.com/episode/32k0fr8ElBh90gBXG7qG51?si=2ca1000b3bb64125 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

'Als je samen iets spannends meemaakt, vind je diegene sneller aantrekkelijk.' Het is een bekende psychologische theorie die ervan uitgaat dat we een spannende ervaring verwarren met vlinders in onze buik. Maar de theorie is al bijna vijftig jaar oud en nog nooit getest tijdens een échte date. Daarom besloten we met Tila Pronk, relatiewetenschapper aan de Universiteit Tilburg, dat het tijd is om de theorie tegen het licht te houden. We zetten een heus date-experiment op en koppelden 16 proefpersonen aan elkaar. De stelletjes? Die komen onderweg naar hun date vast te zitten in een defecte lift, om de spanning flink op te voeren. Houdt de vijftig jaar oude theorie stand? Luister de podcast Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat denk jij; was de kip eerder of het ei? Dit is niet alleen een klassieker onder de evolutionaire vragen, maar zeker ook één van dé hersenbrekers in de filosofie. In deze podcast buigt filosofisch antropoloog Arjen Kleinherenbrink (Radboud Universiteit) zich voor jou over het antwoord. Mocht je na het luisteren van de podcast ook nog benieuwd zijn naar het evolutionaire antwoord op de 'kip-ei-vraag'? Dat krijg je van paleontoloog Melanie During (Vrije Universiteit Amsterdam). Klik hier. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Leuk dat je luistert naar 'Rare Jongens', de gloednieuwe podcastserie van de Universiteit van Nederland. In deze eerste aflevering vertelt Olivier Hekster (Radboud Universiteit) hoe de Romeinen omgingen met de vele culturen in hun rijk. De Romeinse samenleving was een smeltkroes, ging dat altijd goed? En dachten de Romeinen na over het sluiten van hun grenzen?  Vond je dit een leuke aflevering? De volgende aflevering staat al klaar in het podcast-kanaal van Rare Jongens, die vind je hier: https://podcasters.spotify.com/pod/show/rarejongens Wil je Olivier uitdagen? Heb je iets bedacht waar de Romeinen nog niet aan gedacht hebben? Vul dan dit formulier in en wie weet hoor je het terug in Rare Jongens. https://forms.gle/arJFMe4fUZjpi3Ky5 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe zorg je dat je goed ademt? Zijn er speciale technieken nodig of regelt je lichaam het vanzelf goed?

Kun je als gewone burger invloed hebben op hoe de wereld werkt? Ja! In deze aflevering gaat het over boycots. Historicus Peter van Dam (UvA) vertelt wat een boycot succesvol maakt, maar ook waarom je het misschien tóch niet zou moeten doen. Leuk feitje: het boycot-fenomeen begint met het verhaal van één persoon, Charles Boycott. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De één heeft er meer last van dan de ander: misselijkheid door bewegingen. Denk aan wagenziekte, zeeziekte of kermisattracties. Maar waar komt dat gevoel vandaan? Waarom word je misselijk van bewegen? Volgens evenwichtsdeskundige Raymond van de Berg is het een teken dat jouw hersenen in de war zijn. En dat is best logisch: ons lichaam is van nature nou eenmaal niet gemaakt om in achtbanen of vliegtuigen te zitten. Het is dus een normale reactie. In deze aflevering laat hij zien dat hij iedereen misselijk kan maken, zelfs onze redacteur Eliane, die normaal gesproken met veel plezier in dit soort attracties stapt. Maar de draaistoel van Raymond had ze nog niet eerder ervaren... Check de aflevering om te zien hoe dat eruitziet! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat weten we eigenlijk over microdoseren? Kim Kuypers is één van de eerste wetenschappers ter wereld die hier onderzoek naar doet.

Zo kunnen wolken de aarde redden van opwarming

Stel je voor: vliegtuigen stoppen ermee, stormvloedkeringen gaan open, Nederland overstroomt, beurzen crashen en al het licht op aarde valt uit. Dit klinkt als een doemscenario uit een film, toch zou dit in 2038 echt kunnen gebeuren als we de manier hoe onze computers tijd bijhouden niet snel veranderen. Roland van Rijswijk-Deij (Universiteit Twente) legt jou uit wat er moet veranderen aan onze computers voordat het te laat is. Meer info: https://www.universiteitvannederland.nl/college/waarom-crashen-alle-computers-in-2038 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zweet? Bah! Wist jij dat zweet niet alleen vies ruikt, maar dat je er ook mee kunt communiceren? Als iemand bang is, dan komt er een specifieke angstgeur vrij, die jij kan ruiken. Hoe dat zit hoor je van gedragsbioloog Jasper de Groot (Radboud Universiteit Nijmegen). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Complimenten voelen heerlijk, toch? Toch kunnen ze schadelijker zijn dan je denkt. Soms zijn ze zelfs slecht voor je zelfbeeld en vergroten ze kansongelijkheid, bijvoorbeeld in het onderwijs. Psycholoog en pedagoog Eddie Brummelman van Universiteit van Amsterdam deed hier onderzoek naar en legt je in deze aflevering uit hoe dat zit. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De ouderwetse jeugd van tegenwoordig

Hoe weet je of je ergens talent voor hebt? En wat moet je er dan mee?

Helpt cola tegen een kater? Of ORS? Of is een broodje kebab voldoende?

Klopt het kerstverhaal eigenlijk wel?

Je tanden, botten en haren bevatten zonder dat je het weet een tijdlijn van je leven. De plekken waar je bent geweest en hebt gewoond zijn erin vastgelegd. In je tanden worden je kinder- en puberjaren opgeslagen. In je botten de laatste vijf tot tien jaar. En je haar maakt in elke centimeter dat het groeit een snapshot van de plek waar je bent. Deze informatie is ontzettend nuttig bij archeologisch onderzoek, maar wetenschappers zoals Lisette Kootker van de Vrije Universiteit Amsterdam gebruiken het ook om onbekende doden te identificeren. Wij zochten uit hoe je zo'n tijdlijn maakt met je tanden, botten en haren. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Driekwart van de Nederlanders denkt dat mensen steeds meer lijnrecht tegenover elkaar komen te staan. En wie naar de tv-debatten van lijsttrekkers of naar de uitslag van de laatste verkiezingen kijkt, kan al snel denken dat dat echt waar is. Maar sociaal psycholoog Namkje Koudenburg van de Rijksuniversiteit Groningen kantelt dat beeld: uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we veel minder gepolariseerd zijn dan we denken. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In het Erasmus MC ziet toxicoloog en ziekenhuisapotheker Corine Bethlehem regelmatig mensen met een overdosis paracetamol.

Het is 23 augustus 1973, een man met een pruik en een zonnebril stapt een bank binnen in Stockholm. Onder zijn jas heeft hij een machinegeweer verstopt. Hij schiet in het plafond. Het is het begin van een zesdaagse gijzeling van 3 vrouwen en 1 man. Een bijzondere, omdat de gegijzelden het opnamen voor hun ontvoerders en zich keerden tegen de politie. De gijzelaars schreven onbedoeld geschiedenis met deze zaak, omdat het later bekend kwam te staan als het ‘stockholmsyndroom’.  Maar 50 jaar na dato stelt psycholoog Ellen Giebels (Universiteit Twente) het fenomeen ter discussie; bestaat het wel echt? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hebben we in de toekomst wel genoeg eten voor iedereen?

Wat is koolmonoxide en waarom is het zo'n gevaarlijk goedje?

Iedereen gaapt, maar waarom gapen we?

Sommige mensen hechten veel waarde aan hun sterrenbeeld. Tijdschriften staan dan ook vol met voorspellingen en persoonlijke eigenschappen op basis van jouw horoscoop. Toch is de kans groot dat jouw sterrenbeeld niet overeenkomt met de sterren die op jouw verjaardag aan de hemel staan. In deze aflevering legt Annelotte Derkink (Universiteit van Amsterdam) uit hoe dat komt en welk sterrenbeeld wél bij jouw verjaardag hoort. Boogschutter 18 december - 18 januari Steenbok 19 januari - 15 februari Waterman 16 februari - 11 maart Vissen 12 maart - 18 april Ram 19 april - 13 mei Stier 14 mei - 19 juni Tweelingen 20 juni - 20 juli Kreeft 21 juli - 9 augustus Leeuw 10 augustus - 15 september Maagd 16 september - 30 oktober Weegschaal 31 oktober - 22 november Schorpioen 23 november - 17 december Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Bij de geboorte van een kind is vaak het eerste wat we willen weten; is het een man of een vrouw? En die hokjes blijven vaak de rest van je leven een rol spelen, ga je naar het mannen- of vrouwentoilet? Speel je in een vrouwen of mannenteam? Maar wat nou als je je nooit thuis hebt gevoeld in één van die twee hokjes? Soraya Riem is zo iemand en identificeert zichzelf niet als man en ook niet als vrouw, maar als non-binair. En vraagt zich af waarom mensen altijd van die willen weten of die een man of een vrouw is. Psycholoog Mark Hommes (Open Universiteit) legt uit waarom ons brein de neiging heeft om in hokjes te denken. Wil je meer weten transgender zijn, non-binair zijn of andere vormen van genderdiversiteit? Op de site van transvisie kan je veel informatie vinden en zij hebben ook een hulplijn die je kan bellen: https://transvisie.nl/  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sinds het conflict tussen de Israëliërs en Palestijnen weer is opgelaaid, hoor je vaak de term genocide vallen. Maar wat betekent die term precies? Historicus Ugur Ümit Üngör van de Universiteit van Amsterdam legt het in deze aflevering uit. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Heb jij een kort lontje? Raak je vaak betrokken bij opstootjes? Dan biedt de wetenschap een oplossing: door je hersenen een klein beetje onder stroom te zetten, kun jij meer grip krijgen op je emoties. Oké, we geven toe dat dit best wel spannend klinkt. Toch is dit precies waar hersenwetenschapper Josanne van Dongen (Erasmus Universiteit Rotterdam) onderzoek naar doet. Door middel van hersenstimulatie probeert zij misdadigers op het rechte pad te krijgen. Speciaal voor deze aflevering mocht onze redacteur Eliane het experiment ook eens ondergaan. Benieuwd hoe dat eruit ziet, je kan deze aflevering ook bekijken. Op YouTube en Spotify! Wetenschappelijke artikelen over dit onderzoek:Neuromodulatie van agressie: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34087482/ Effect van neuromodulatie op neurale connectiviteitveiligheid: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36875007/ Veiligheid van neuromodulatie: https://www.nature.com/articles/s41598-022-25864-1 Onderzoek link frontale activiteit en agressie: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304394018308504?casa_token=SEKsGpfnO90AAAAA:JZ5lYLuW9z5wlFIzuEjxTIi2VlVE4vaQPKLCCYhZyAFLxhECF-Zosx361iRcbYjrXzonQMTMrg Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Ontdek de oorsprong van het conflict tussen Israëliërs en Palestijnen. Midden-Oosten expert Maurits Berger (Universiteit Leiden) neemt je mee op een historische reis door het gebied. Zo snap je hopelijk beter waar dit langlopende conflict vandaan komt. Veel dank aan de tegenlezers: - Dr. Maaike Warnaar, Midden-Oostendeskundige, Universiteit Leiden - Prof. dr. Paul Aarts, Internationale betrekkingen, Universiteit van Amsterdam Video: https://youtu.be/7wyEAK7STy8 Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Mogen camera's jou wel filmen op straat? Jurist Anna Berlee (Open Universiteit) weet raad.

Daten om de liefde te vinden. Dat is als zoeken naar die ene piepkleine speld in een veel te grote hooiberg. Je hebt je eigen wensenlijst, die van je date. Het moet klikken, maar hoe? En als jij het naar je zin hebt is het nog maar de vraag of die ander datzelfde gevoel heeft. Zo stap je van de ene datingapp-match in de andere. Dat moet toch beter te regelen zijn? Tom Roth (Universiteit Utrecht) vertelt in deze podcast hoe de wetenschap van te voren kan inschatten of je date een succes zal zijn. Opgenomen op het Betweter Festival van de Universiteit Utrecht Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Over een paar weken is het zover: we mogen weer stemmen. Tijd voor verandering, of niet? Is onze democratie toe aan een update? Met jurist Reijer Passchier (Open Universiteit/Leiden Universiteit) leggen we ons politieke stelsel onder een vergrootglas. Welke bedreigingen zijn er? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat zou er gebeuren als iedereen zou mogen stemmen op z’n verjaardag? Onze democratie kan wel wat vernieuwing gebruiken, vindt social designer Nynke Tromp van de TU Delft. Zij bedacht samen met andere ontwerpers een manier om de politiek te ontdoen van hypes en hysterie. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Onze podcast gaat het theater in. Kom je ook? Interactieve theatercolleges gegeven door topwetenschappers samen met comedian Fuad Hassen. Geen ellenlange praatjes, maar goede interactieve verhalen waar je wat van opsteekt en om kan lachen.  universiteitvannederland.nl/theater 3 NOV - Capelle a/d IJssel 8 NOV - Tilburg 21NOV - Breda 27 NOV - Nijmegen 28 NOV - Amsterdam 29 NOV - Delft Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Alles wat op aarde gebeurt heeft te maken met natuurkrachten, dat een gebouw niet uit elkaar valt of jij niet door de lucht zweeft. Eerder toonden wetenschappers aan dat er 4 natuurkrachten zijn. Maar Jacco de Vries van de Universiteit Maastricht is bezig met een baanbrekend onderzoek naar de 5de natuurkracht, deze kracht zou mogelijk een rol hebben gespeeld bij het ontstaan van ons heelal! Wie weet hebben wij wel te maken met de nieuwe Einstein…. Wat dat is zo'n 5de natuurkracht is best pittig om uit te leggen. Om het toch een beetje op te helderen, spelen we vandaag een potje voetbal en duwen we onze redacteur met een skateboard van een heuvel af. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het klimaat redden en daar ook nog financieel beter van worden. Klinkt te mooi om waar te zijn, toch? Maar dat is het niet. In deze podcast legt Tim van Hattum (Wageningen University) uit hoe dat zit. Om onder 1,5 graad opwarming van de aarde te blijven moeten we alles op alles zetten: over op groene stroom, minder water verbruiken, onze dijken verhogen. Kostbare zaken. Maar uit onderzoek blijkt dat niks doen vele malen duurder is. Dus voor onze eigen portemonnee, die van bedrijven én de wereldeconomie is het beter om NU te investeren. Win win zou je zeggen. Probleem: lang niet iedereen is van dit feit doordrongen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

24 oktober is de geboortedag van Antoni van Leeuwenhoek, de wereldberoemde ontdekker van bacteriën. Hij staat aan de basis van microbiologie, waar wetenschappers van nu op voortborduren. Luister hier naar aflevering 2 van onze podcastserie over hem en wetenschappers die in zijn voetsporen traden. 'Een wereld vol geheimen'. In deze aflevering hoor je Cees Dekker, hoogleraar in de moleculaire biofysica aan de TU Delft. Cees kan inmiddels duizendmaal verder inzoomen dan Antoni van Leeuwenhoek en ziet zo de bouwstenen van het leven. Nu nog achterhalen hoe je daar nieuw leven mee maakt. Wil je de hele podcastserie horen? Klik hier. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wereldwijd zijn zo'n 43 miljoen mensen blind. En dit aantal stijgt snel. Wetenschappers zijn al jaren bezig met een oplossing om deze mensen hun zicht terug te geven. Niet alleen medici, maar ook elektrotechnicus Tom van Nunen van de TU Eindhoven. Hij onderzoekt hoe je met behulp van stroom blinde mensen weer kan laten zien...  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Voor wie zich geen hij of zij voelt, of juist hij én zij, kan taal beperkend zijn. Taalwetenschapper Hielke Vriesendorp (Universiteit Utrecht) onderzocht hoe genderneutrale voornaamwoorden hun weg vinden in het Nederlands. Deze podcast werd opgenomen op het Betweter Festival van de Universiteit Utrecht.https://ap.lc/gkihu - onderzoek Rutgers (expertisecentrum seksualiteit) Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Welkom bij de perfecte workout in 10 minuten. We willen allemaal fitter worden, maar waar te beginnen? Met duizenden work-out video’s online is het lastig kiezen. Geen zorgen: sportarts Mirwais Mehrab (Universitair Medisch Centrum Utrecht) schiet je te hulp. Hij stelde een wetenschappelijk verantwoorde work-out samen van slechts 10 minuten. Mirwais praat je er oefening voor oefening doorheen. Meedoen is niet verplicht, maar wel aan te raden.💦 De workout-only versie vind je hier: https://youtu.be/RVZGO_0ly_c Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een constante piep of ruis in je oren - om gek van te worden. Toch is er geen genezing voor mensen met tinnitus. Nog niet, want elektrotechnisch ingenieur Wouter Serdijn (TU Delft) laat het er niet bij zitten. Hij werkt aan een apparaatje dat tinnitus moet verhelpen. Hoe? Dat hoor je in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sabine Fuchs (UMC Utrecht) wil erfelijke leverziektes genezen door het DNA van haar patiënten te repareren. Baanbrekend, want nog niet eerder lukte het om het DNA in de levercellen van levende mensen aan te passen. Hoe ze dat wil doen? Door het foutje in het DNA - dat de ziekte veroorzaakt - eruit te knippen en dat te repareren. "Een revolutionaire oplossing", aldus DNA-docent Marc van Mil (UMC Utrecht). "Het zou echt mooi zijn als we hiermee hele ernstige erfelijke ziektes kunnen genezen". En de lever genezen is slechts het begin, Sabine’s methode is ook geschikt voor talloze andere erfelijke ziektes. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Heb jij ook het idee dat de tijd steeds sneller gaat naarmate je ouder wordt? Je knippert een keer met je ogen en er is weer een jaar voorbij. Je interne klok lijkt steeds sneller te tikken. Ons geheugen speelt daarbij een belangrijke rol. Hoe dat zit legt cognitief neurowetenschapper Wouter Kruijne (Rijksuniversiteit Groningen) uit in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Interactieve theatercolleges gegeven door topwetenschappers samen met comedian Fuad Hassen. Geen ellenlange praatjes, maar goede interactieve verhalen waar je wat van opsteekt en om kan lachen.  Zo blijkt iets onbenulligs soms ineens toch heel waardevol als je er met een wetenschappelijke blik naar kijkt. 6 oktober Eindhoven 8 oktober Venlo 10 oktober Maastricht universiteitvannederland.nl/theater Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Vijf tot tien procent van de zwangere vrouwen krijgt te maken met zwangerschapsvergiftiging. Een heftige aandoening die ook ver na je zwangerschap nog voor problemen kan zorgen. Onderzoek laat steeds duidelijker zien dat deze vrouwen niet volledig herstellen. Hierdoor hebben ze een 8x grotere kans op een hartinfarct en hebben ze vaker geheugen- en concentratieproblemen en depressie. Arts-onderzoeker Chahinda Ghossein-Doha (Maastricht UMC+) onderzoekt hoe we deze vrouwen beter kunnen helpen. Influencer Sophie Ousri is zelf net moeder geworden en gaat met ons mee naar Chahinda. ► Mocht je zelf binnenkort bevallen en je placenta willen afstaan voor onderzoek, heel graag! Stuur een mail naar info@queenofhearts.eu ► Meer weten over het onderzoek van Chahinda? Op www.queenofhearts.eu vind je meer informatie. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat gebeurt er als je plant en mens samen koppelt aan een synthesizer? Dan kunnen we jammen, via de elektriciteit die door plant en mens heen stroomt. We fuseren tot een soort Goldplant, Frans Flower of Anjer van Buuren... Op Lowlands bezochten we de geluidsinstallatie van biofysicus Raoul Frese (VU Amsterdam) en kunstenaar Christiaan Zwanikken. Hoe dat klonk, dat hoor je hier. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een grote vieze bruine drol - hoe kan dat iets zeggen over wie je bent? Of je creatief bent of introvert? Dat is wat Sophie van Zonneveld (Rijksuniversiteit Groningen/UMCG) onderzoekt samen met haar collega's. Daarvoor moet ze wel eerst honderden drollen verzamelen. En waar kan dat beter, dan op muziekfestival Lowlands. Je hoort alles over haar onderzoek en de link tussen je darmen en hersenen, in deze aflevering. Met dank aan het onderzoeksteam van Iris Sommer, en alle collega's van het UMCG/Rijksuniversiteit Groningen, betrokken bij het onderzoek 'Shitty Science' op Lowlands. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Sommige mensen lijken helemaal geen schaamte te kennen. En speciaal voor deze aflevering hebben we zo iemand gevonden: youtuber Appie Mussa. Vandaag is hij ons proefkonijnen, en als iemand hem op de proef kan stellen dan is het psycholoog Aukje Nauta (Universiteit Leiden). Samen met Appie en Aukje onderzoeken we of het mogelijk is om je echt helemaal nergens voor te schamen. En wat als je je wel regelmatig schaamt? Ook daar heeft Aukje een oplossing voor. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nee, je hebt verkeerd begrepen dat deze aflevering alweer over gaslighting gaat... Deze zin is een voorbeeld van gaslighting - een persoon op slinkse wijze manipuleren, laten twijfelen aan zichzelf. Filosofe Natascha Rietdijk legde in de vorige aflevering precies uit hoe dat zit - maar hintte er ook al op dat politici ook niet vies zijn van gaslighting. Hoe zij de waarheid proberen te verbergen, hoor je in deze aflevering. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Gaslighting - het woord duikt steeds vaker op in de media en online. Geen zorgen als je niet precies weet wat het is, of zelfs nog nooit van dit fenomeen gehoord hebt, daar hebben wij een oplossing voor. Filosoof Natascha Rietdijk (Tilburg University) legt je precies uit hoe het zit. En wil je na het luisteren van deze aflevering ook nog horen hoe wereldleiders gaslighting gebruiken om de waarheid te verhullen? Luister dan zondag deel 2 van deze podcast. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er zwemmen steeds meer vrouwelijke zeeschildpadden in onze oceaan. Op het eerste gezicht lijkt dat misschien niet erg, maar zonder die mannetjes worden ze met uitsterven bedreigd. Hoe kan het nou dat er steeds meer vrouwtjes rondzwemmen en wat hebben wij als mens hiermee te maken? Dat vroeg influencer Wildebras aan de Universiteit van Nederland. Bioloog Mátyás Bittenbinder van VU Amsterdam neemt ons mee in Diergaarde Blijdorp om te praten over het seksleven van de zeeschildpad en wat wij kunnen doen om dit dier te redden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wil je na het luisteren van podcast aflevering 546 bij jezelf onderzoeken welke muziek het beste bij jouw hart past? Dan kun je deze zelftest doen. Tinka van Trier (Amsterdam UMC) legt in één minuut en een paar simpele stappen uit hoe je dit moet doen, met een smartwatch. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Muziek kan een positieve invloed hebben op jouw hart. Maar hoe dat precies werkt, daar is nog niet veel wetenschappelijk onderzoek naar gedaan. Op Lowlands onderzocht Tinka van Trier (Amsterdam UMC) bij festivalgangers welke soorten muziek je hart doen ontspannen. Onderzoeksteam: Madelief Marsman, Puck Peltenburg, Nicole van Steijn, Shari Pepplinkhuizen, Kay Lamerigts, Lucas de Haas, Tarik Kücük, Sanne ten Berg, Astrid van Nieuwkerk, Jolien de Veld, Michiel Winter. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Waarom steken muggen je? Wetenschappers doen onderzoek op Lowlands om daar achter te komen.

Een bos dat wordt omgezaagd, een overkomende straaljager, of een lief knorretje - allemaal manieren om het geluid snurken te omschrijven. Waarom snurken sommige mensen hard, zacht, of helemaal niet? En moet jij je zorgen maken als jij of je partner snurkt? Tandarts Ghizlane Aarab van Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) Amsterdam, weet daar alles van. Want een tandarts, kijkt lang niet alleen naar je tanden. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is 300 jaar geleden dat één van de belangrijkste Nederlandse wetenschappers overleed: Antoni van Leeuwenhoek. De Delftse ontdekkingsreiziger naar het allerkleinste. Hij zag voor het eerst bacteriën met zijn zelfgebouwde microscoop. En hij ontdekte bijvoorbeeld het ‘gedrag’ van sperma, door uren naar zijn eigen zaadcellen te kijken.  Om zijn passie voor wetenschap te vieren, maakten we bij de Universiteit van Nederland een speciale 6-delige podcast-serie samen met de TU Delft: ‘Een wereld vol geheimen’, wetenschappers in de voetsporen van Antoni van Leeuwenhoek. In deze podcast maak je kennis met hem en met de Antoni’s van nu. Delftse wetenschappers die onderzoek doen buiten de gebaande paden, net als Antoni. Gedreven door nieuwsgierigheid en verwondering. De eerste aflevering hoor je hier en de andere 5 luister je via deze link.  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wat nou als je partner graag kinderen wil, maar jij niet? Of omgekeerd? Onderzoeker Billie de Haas (Rijksuniversiteit Groningen) vertelt in deze podcast hoe mensen dat oplossen. Wat blijkt: nee is niet altijd nee, en ja is niet altijd ja. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het lijkt wel een First Dates aflevering voor dieren: het vinden van de perfecte match tussen olifanten. Hoewel olifanten natuurlijk niet echt op date gaan, zijn wetenschappers er toch maar druk mee. Geneticus Mirte Bosse (Vrije Universiteit Amsterdam, Wageningen University) is zo'n matchmaker. Op basis van dna zoekt ze naar de ideale combinatie tussen olifanten om die vervolgens bij elkaar te brengen met de hoop op sterke nakomelingen. Maar Mirte's werk gaat verder dan alleen het liefdesleven van deze dieren. Het doel is groter: het redden van bedreigde soortgenoten in het wild, want die worden met uitsterven bedreigd. Check de aflevering en hoor hoe een sterke groep dieren in de dierentuin een cruciale rol kunnen gaan spelen in het behoud van dieren in het wild. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In onze zoektocht naar een partner hebben we allerlei persoonlijke wensen; 'economisch zelfstandig' of 'houdt van mooie schoenen'. Socioloog dr. Ellen Verbakel van de Radboud Universiteit ziet in haar onderzoek dat die wensen meer zeggen over onszelf dan over die grote liefde die we zoeken. We willen simpelweg een partner die op onszelf lijkt. De meeste relaties zijn volgens Ellen dus ook helemaal niet gebaseerd op irrationele zaken zoals 'liefde op het eerste gezicht', maar op bewuste afwegingen. En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over de liefde, dan hebben we een leuke traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie verzamelden we alles dat we ooit maakten over de liefde, klik hier voor alle afleveringen. Geniet ervan!  Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Is ruimte, rust en regelmaat nou goed voor een mens of wordt de gemiddelde Nederlander toch blijer van veel prikkels en terrasjes om de hoek? In deze aflevering neemt geluksprofessor Martijn Burger (Open Universiteit | Erasmus Universiteit) ons mee op gelukssafari door Nederland. Op jacht naar de plek waar de Nederlander het gelukkigst is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Je zet je favoriete nummer op en boem: er trekt een rilling door je lijf. Waarom kan muziek je soms zo raken? Op die vraag proberen hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder (Vrije Universiteit Amsterdam) en artiest Typhoon een antwoord te vinden. Daarnaast bestuderen ze in dit college hoe muziek mensen bij elkaar brengt.  (Opgenomen op 6 september 2021 in poptempel Paradiso tijdens 'The Science of Music' van de Universiteit van Nederland.) En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over je eigen brein, dan hebben we een kleine traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie verzamelden we alles dat we ooit maakten over hersenen. Geniet ervan! Klik hier Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het is misschien wel het saaiste plantje van de oceaan: zeegras. Toch is dat onterecht, volgens marinebioloog Fee Smulders van de Wageningen universiteit. Het zeegras verdwijnt in raptempo. Daardoor komen vele dieren zoals vissen en zeeschildpadden in gevaar en ben jij bij een heftige storm ook niet zo veilig. Tijd om dit kleine saaie plantje de aandacht te geven die het verdient. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hoe klinkt jouw wekker? Waarschijnlijk niet je favoriete geluid. Bijna niemand wordt blij wakker van de wekker en dat is niet gek volgens Bert van der Horst van Erasmus MC. Want de wekker is een grote boosdoener van onze maatschappij. Waarom? Dat hoor je in deze aflevering.  En stel dat je na het luisteren van deze podcast nog meer wil weten over slaap, dan hebben we een kleine traktatie voor je. De Universiteit van Nederland bestaat 10 jaar en dat vieren we! Speciaal voor jullie, slaap liefhebbers, verzamelden we alles dat we ooit maakten over slaap. Geniet ervan! Hoe kun je 3 km wandelen terwijl je slaapt? Waarom dromen we? Hoe kom je van je nachtmerries af? Hoe kan geluid onze slaap redden? De zin en onzin van slaap-apps  Slaap je slechter bij volle maan? Kijk voor de volledige verzameling op www.universiteitvannederland.nl Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

De komende jaren moeten er honderdduizenden woningen gebouwd worden. Maar hoe? Bouwkundige Rob Wolfs van de Technische Universiteit Eindhoven werkt aan een wel heel bijzondere technologie die een handje kan helpen: een 3D-printer waar beton uit komt. Gaat die de problemen in de bouw oplossen? Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Paardebloemen, brandnetels, grassprietjes - weghalen toch, uit je tuin? Nee! Dat onkruid is hartstikke goed voor ons en voor onze omgeving. Bioloog Nienke Beets (Universiteit Leiden) legt je in deze podcast uit waarom we onkruid niet moeten weghalen, maar moeten omarmen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Heb jij de Oscarwinnende film Parasite gekeken op je Samsung-tv of luister je weleens naar de K-popband BTS tijdens een ritje in jouw Hyundai? Zonder dat je het doorhebt, komen veel dingen in je dagelijks leven uit Zuid-Korea. Korea-expert Flora Smit van de Universiteit Leiden legt in deze aflevering uit hoe Korea met popmuziek haar economische wereldmacht wil vergroten. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Seks in de Romeinse tijd

“Doen we zo nog één biertje op het terras?” Je had je nog zo voorgenomen om een dagje geen alcohol te drinken, maar ach, het is wel zo gezellig. Daarbij, dat ene drankje kan vast niet zoveel kwaad. Toch hebben we in Nederland ruim een miljoen probleemdrinkers en is alcohol de grootste oorzaak van verslaving. Hersenwetenschapper Janna Cousijn van de Erasmus Universiteit Rotterdam doet al jaren onderzoek naar het verslaafde brein en vertelt dat het probleem van alcoholverslaving zich waarschijnlijk al ontpopt ver voordat jij je eerste biertje opentrekt. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Een herinnering van wat je 10 jaar geleden deed, of een schattige foto van je neefje of nichtje. Sociale media houden ons volledige leven voor ons bij. Alleen blijft het niet bij ons verleden, ze kunnen ook steeds beter de toekomst voorspellen. Weten grote techbedrijven wat jouw volgende baan is? En zelfs of je over twintig jaar een ziekte krijgt? Je hoort het van privacy-expert Bart van der Sloot van Tilburg University. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Er dreigt een oorlog... Met mogelijk nog grotere gevolgen voor ons dan de oorlog in Oekraïne. China is eropuit om het naastgelegen eiland Taiwan in z’n greep te krijgen. Het is een conflict dat al tientallen jaren speelt. China-expert Casper Wits van Universiteit Leiden legt in deze aflevering uit waarom de spanning juist nu zo hoog oplopen. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Zou jij een bak vol sprinkhanen eten of kruipen door de modder om bij een studentenvereniging te horen? In deze aflevering duikt sociaal psycholoog Roos Vonk van de Radboud Universiteit in de eeuwenoude traditie van ontgroeningen bij studentenverenigingen. Ze legt uit wat het nut is van dit ritueel, waarom het wél blijkt te werken, maar ook waarom niemand lijkt in te grijpen als het uit de hand loopt. Wil meer weten? Roos Vonk brengt in 12 september haar boek 'Mijn ego heeft altijd gelijk' uit. Dat gaat over zelfbedrog en is inhoudelijke nauw verbonden met deze podcast. Het is inmiddels te reserveren via de bekende boekenverkoop-kanaal zowel online als offline. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verschillende bloemen samen zorgen ervoor dat de dijk niet breekt.

Op 1 juli 2023 start het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Het is dan 160 jaar geleden dat slavernij bij wet werd afgeschaft en 150 jaar geleden dat slavernij daadwerkelijk stopte. Koning Willem-Alexander spreekt tijdens de nationale herdenking en in het nieuws wordt druk gespeculeerd over de vraag of hij excuses zal maken. Wat zou dat betekenen? Je hoort het in deze podcast met antropoloog Guno Jones en hoogleraar rechtsfilosofie Wouter Veraart (VU). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Het Sranantongo (Surinaams) is een vreemde taal. 'Sranan' bestaat uit woorden die afkomstig zijn uit allerlei talen van over de hele wereld. De geschiedenis van Sranantongo is niet los te zien van slavernij en toch het is ook iets moois. Sranan is een taal die leeft, ook tatas hebben het tegenwoordig over patas. Fresco Sam-Sin taalwetenschapper (Universiteit Leiden) en directeur van het Taalmuseum, vertelt graag over de taal van zijn oma. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Volgens de wet ben je op je achttiende volwassen. Je mag stemmen, alcohol kopen, autorijden en een lening afsluiten. Maar neuropsycholoog Barbara Braams (VU) legt in deze aflevering uit dat je hersenen op die leeftijd nog volop in ontwikkeling zijn: zoals het deel van je hersenen dat belangrijk is bij het controleren van impulsen en het remmen van ongewenst gedrag. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Wie wel eens een vleesvervanger uit de supermarkt op zijn bord heeft liggen weet - het lijkt niet op vlees. En de meningen zijn verdeeld, maar echt lekker is het ook niet altijd. Dat kan beter vindt levensmiddelentechnoloog Miek Schlangen (Wageningen University). Zij werkt aan een vleesvervanger die wél lijkt op vlees, en tegelijkertijd ook nog eens een heel stuk duurzamer is. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Grote kans dat je op dit moment iets draagt, een t-shirt of sneakers, gemaakt door Oeigoeren in heropvoedingskampen. China-expert Casper Wits van de Universiteit Leiden neemt ons deze aflevering mee naar West-China. Hier wonen de Oeigoeren, een islamitische bevolkingsgroep. Zij worden door de Chinese regering vervolgd en gevangengezet in kampen waar ze onder dwang werken, bijvoorbeeld in katoenproductie. Maar dwangarbeid is slechts een klein onderdeel van een nog veel groter leed: de culturele uitwissing van een heel volk… Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Leer hoe je leugens kan ontdekken

Met gist kun je meer dan alleen bier maken. Sterker nog, misschien redden deze eencellige schimmeltjes ooit onze wereld. Deze aflevering neemt Charlotte Koster (TU Delft) je mee in de wondere wereld van 'gist' en die is alles behalve saai. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Hou jij ook zo van je vertrouwde spijkerbroek? Dan ga je, net als vele anderen, niet helemaal met de tijd mee. De spijkerbroek viert dit jaar namelijk zijn 150e verjaardag! Toch biedt onze kleding al veel meer mogelijkheden dan we denken, vertelt modeonderzoeker Lianne Toussaint (Utrecht University). Wist je bijvoorbeeld dat het nu al mogelijk is om een onzichtbaarheidsmantel te maken, net zoals in Harry Potter? 🪄 Benieuwd waarom we nog steeds trouw blijven aan onze vertrouwde spijkerbroeken en wat voor andere gave mogelijkheden er nog meer in onze kledingkast verscholen liggen? Check de aflevering! Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

In dit college gaan we terug naar duistere tijden vol kou, ziekte en heksenvervolging. Historicus Steije Hofhuis van de Universiteit Utrecht legt je in deze podcast uit hoe daarbij tienduizenden mensen om het leven kwamen. Terwijl, heksen bestaan helemaal niet. Toch? Knibbel knabbel knuisje... Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Verhuizen wij straks van het land naar het water? Zodra een woning drijft, in plaats van vaststaat op de grond, is er een probleem. En dat is jammer, want drijvende wijken zijn de oplossing voor het gebrek aan ruimte in steden. Technisch zijn er amper obstakels, maar juridisch zijn die er wel. Zo is een hypotheek krijgen voor een drijvend rijtjeshuis of appartement nog onmogelijk. Hoe dat zit hoor je van Pernille van der Plank, hoogleraar goederenrecht aan de Open Universiteit. Voor niet-commercieel gebruik is het toegestaan om fragmenten (mits de context behouden) te gebruiken. Vermeld wel altijd bron: Universiteit van Nederland. Bij twijfel, mail ons op info@universiteitvannederland.nl Over de Universiteit van Nederland: De Universiteit van Nederland heeft een onafhankelijke redactie die elke week podcasts, video’s en social posts maakt over wetenschappelijke onderwerpen. Wij geloven dat iedereen moet kunnen leren van de topwetenschappers die we hebben in Nederland. Zonder collegegeld of tentamens. Wij zijn de universiteit voor iederéén. Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Nachtenlang blokken en stampen met liters koffie en een bureau vol samenvattingen en markeerstiften. Alles om maar die examens te halen. Spoiler: zo hou je de onvoldoendes niet buiten deur. We leren in Nederland verkeerd. Hoe dat komt en vooral ook hoe het wel moet, hoor je in deze podcast met psycholoog Gino Camp (OU). Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.

Jij hebt Maxima’s hand geschud, net als wij en de rest van de wereld! Nee, we zijn niet gek geworden en we snappen heus wel dat zelfs handenschud-queen Maxima niet iedereen een hand heeft gegeven. Maar via via zijn we, via handshakes, allemaal in zes stappen met elkaar verbonden. Wiskundige Remco van der Hofstad (TU Eindhoven) legt je zonder ingewikkelde formules uit hoe dat zit. En hoe dat kan leiden tot een pandemie… Zie het privacybeleid op https://art19.com/privacy en de privacyverklaring van Californië op https://art19.com/privacy#do-not-sell-my-info.