Filtra per genere

Wetenschap Vandaag | BNR

Wetenschap Vandaag | BNR

BNR Nieuwsradio

Over diepzeediertjes die broeikasgassen eten, immuuncellen die zichzelf opofferen en de zoektocht naar planeten. Over de nieuwste medicijnen, zonnecellen en sensoren. Kortom: hoe werkt de wereld om ons heen en hoe kunnen we hem nog beter maken?

2545 - Kankercellen niet afremmen maar juist stimuleren om ze kapot te krijgen
0:00 / 0:00
1x
  • 2545 - Kankercellen niet afremmen maar juist stimuleren om ze kapot te krijgen

    Om kanker te bestrijden wordt meestal gezocht naar manieren om kankercellen tegen te werken en te remmen, maar onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek hebben nu juist het tegenovergestelde gedaan. 

    Veel van de huidige geneesmiddelen zijn erop gericht om het delen van kankercellen tegen te gaan, om zo de ziekte af te remmen, of helemaal te stoppen. Maar kankercellen hebben allerlei trucjes om dit te omzeilen. Het gevolg: de cellen reageren niet meer op de behandeling.  

    Wat nou, dachten onderzoekers, als we de kankercellen juist een zetje in de rug geven? Niet iedereen vond dat meteen een goed idee, maar toen ze het uiteindelijk toch probeerden - het extra stimuleren van kankercellen en ze daarna aanpakken - zagen ze verrassend goede resultaten. 

    Ze maakten de kankercellen zo overactief dat ze er helemaal gestrest en uitgeput door raakten. Met een tweede medicijn sloegen ze vervolgens toe om de klus af te maken.  

    Nou is deze methode nog niet in patiënten getest. Al lijken de eerste labresultaten goed en zijn de bijwerkingen in die experimenten te overzien, we weten nog niet of het in mensen werkt. Het vermoeden is van wel, maar dat moet nog worden getest, iets wat mogelijk eind dit jaar al gaat gebeuren.  

    Het is in ieder geval een hele nieuwe aanvalsstrategie. De onderzoekers hopen dat meer labs er nu mee aan de slag gaan en dat het een sterke nieuwe behandeling oplevert.

    Lees hier meer over het onderzoek: Neem oververhitte kankercellen hun rem af

    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    Fri, 29 Mar 2024
  • 2544 - Tienjarig onderzoek naar de helpers die in ons lichaam alle eiwitjes in elkaar zetten

    Een groep onderzoekers gaat maar liefst tien jaar twee piepkleine eiwitjes bestuderen, met de hoop dat ze een aantal hardnekkige ziektes daarna beter kunnen behandelen.

    De keuze voor juist deze twee eiwitten heeft een goede reden: ze spelen een belangrijke rol in de ziekte Cystic fibrosis (CF) en Parkinson.

    Waar ze specifiek naar gaan kijken dat zijn de begeleiders van deze eiwitten: de zogeheten chaperonnes die de eiwitten in elkaar zetten. Want juist bij het vouwen en vormen van de eiwitten kan een heleboel misgaan. Snappen ze dit proces voor deze twee eiwitten, dan levert dat ook meteen belangrijke kennis op voor een heleboel andere aandoeningen. 

    Onderzoeker Ineke Braakman van de Universiteit Utrecht vertelt dat het uiteindelijke doel is om van wieg tot graf te begrijpen wat deze eiwitten allemaal doormaken en door wie ze worden begeleid, om ze uiteindelijk beter te kunnen helpen of manipuleren. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Zwaartekrachtsubsidie voor FLOW: “Wij beschikken straks over het lot van eiwitten”

    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    Thu, 28 Mar 2024
  • 2543 - Bijen draaien door warmer weer overuren die ze niet aankunnen

    Een bezige bij, zo noemen we iemand die veel en hard werkt. Nou is het juist deze werkethiek die voor problemen zorgt onder de echte bezige bijen. Door langere periodes van gunstig weer, maken ze namelijk overuren, waar ze eigenlijk de energie niet voor hebben.  

    Elke keer als een bij erop uittrekt om bloemen te vinden, verkort dat het leven van die bij. Is het vliegweer en de temperatuur goed, dat is al zo vanaf 10 graden, dan zal een werkbij erop uitgaan, ook als er al genoeg honing in de korf is. 

    Nou zorgt klimaatverandering ervoor dat er, in het deel van de VS waar dit onderzoek is uitgevoerd, meer herfstdagen met gunstig vliegweer zijn. Daardoor gaan de bijen er vaker op uit en dat maakt de kans groter dat een kolonie het niet redt. Dit heeft te maken met de leeftijdsverdeling in de kolonie. De volwassen werkbijen sterven sneller dan dat er nieuwe werkbijen worden geboren. 

    Het onderzoek werd uitgevoerd met behulp van klimaatmodellen en bijenpopulatiemodellen. Zelfs bij een beetje opwarming (en zonder bijkomende problemen als ziektes en vervuiling), ontstaat het probleem al.  

    In de simulaties die werden uitgevoerd, zagen ze het effect zowel in gunstige als ongunstige klimaatscenario's. Of we nou onze uitstoot in de nabije toekomst verminderen of niet. Dit is dus niet een probleem waar de bijen over 100 jaar mee te maken krijgen. Dit speelt nu, waarschuwen de onderzoekers. 

    Nou denken ze ook dat de bijen te helpen zijn. Door kolonies in opwarmende gebieden op het juiste moment te verplaatsen naar een soort gekoelde opslag. Dat zou er dan hopelijk voor zorgen dat de bijen zich terugtrekken in de korf, zoals ze normaal ook zouden doen als de temperatuur zakt in de herfst. Een techniek die door sommige bijenhouders al wordt gebruikt en mogelijk een verschil kan maken in de toekomst. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Honey bees at risk for colony collapse from longer, warmer fall seasons

    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    Thu, 28 Mar 2024
  • 2542 - Waarom een koortslip nooit meer weggaat

    Eén op de drie mensen heeft weleens een koortslip. En als jij er één van bent, dan weet je ook dat hij af en toe terugkomt. Dat kan na een paar maanden zijn, of na een paar jaar. Maar het komt terug. Dat heeft te maken met de bijzondere strategie van het herpesvirus: verstoppertje spelen.

    Elke woensdag komt de Universiteit van Nederland langs. Met vandaag: Eliane Neuteboom.

    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    Wed, 27 Mar 2024
  • 2541 - We doen nog veel te weinig met de mechanische krachten in plantencellen

    Plantencellen krijgen te maken met allerlei mechanische krachten. Er wordt continue getrokken, geduwd en binnengedrongen en de druk in zo'n cel is vergelijkbaar met die in een champagnefles. Toch is deze kant van de plantenbiologie lange tijd onderbelicht geweest.

    Zouden we dit proces beter begrijpen, dan kunnen we mogelijk veel sterkere gewassen maken. Planten die harder terug kunnen vechten en beter beschermd zijn als een schimmel binnen probeert te komen bijvoorbeeld.

    We spreken onderzoeker Dolf Weijers van Wageningen University & Research. Zijn groep heeft net een flinke subsidie ontvangen om dit proces de komende 10 jaar helemaal uit te zoeken. 

    Lees hier meer over het onderzoek: Prestigieuze subsidie voor onderzoek naar tastzin van planten

    Lees hier meer over de andere onderzoeksprojecten die deze week een subsidie kregen: Kabinet investeert in wetenschap op wereldtopniveau

    See omnystudio.com/listener for privacy information.

    Tue, 26 Mar 2024
Mostra altri episodi