De Jortcast

Iedereen is rationeel gesproken tegen het Koningshuis. Maar gevoelsmatig is er wat voor te zeggen. 'Stick to the lie', zegt historica en koningshuisdeskundige dr. Daniela Hooghiemstra. Ze geeft haar visie op het Koningshuis, republiekeinen en werpt een blik op de nieuwe generatie: de jonge, ambitieuze, Spaanse Leonor, en onze Amalia. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co met dr. Daniela Hooghiemstra over de populariteit van ons koningshuis. En we bellen met econoom prof. dr. Sjoerd Beugelsdijk over hoe we polarisatie tegen kunnen gaan. 

Het vorige kabinet viel erover en het werpt eveneens een deken over de huidige formatiegesprekken: migratie. Hoeveel kost het? En hoe gelukkig worden we ervan? In de zoektocht naar een antwoord op deze vragen schuift aan dr. Jan van de Beek, wiskundige en migratie-econoom. Zijn onderzoek 'Grenzeloze verzorgingsstaat', werd hem door mede-wetenschappers niet erg in dank afgenomen. Aan weerszijde van de tafel: dr. Michael Vlerick, wetenschapsfilosoof verbonden aan de Universiteit van Tilburg en schrijver van het boek 'Waarom we niet gelukkiger zijn'. Doctorsassistente Milou Brand neemt poolshoogte van de migratieperikelen in het dierenrijk aan de hand van het gedicht 'Vondelpark 1987' van Judith Herzberg.

Deze aflevering is ook te bekijken op YouTube, op het kanaal van NPO Radio 1: https://www.youtube.com/watch?v=t8wufIKS1FQ&t=4s

Hoewel negatieve gedachten behoorlijk snel verdwenen kunnen zijn, blijven we er ondanks onszelf toch vaak in hangen. Het algehele welvaartsniveau is gestegen en toch voelt vrijwel geen Nederlander zich gelukkiger dan zijn voorouders. In zijn boek Waarom we niet gelukkiger zijn kraakt dr. Michael Vlerick de gelukscode, aan dr Kelder geeft hij de nodige tips.

Bij migratie lopen feiten en fictie door elkaar heen: zelfs wetenschappers hanteren verschillende cijfers en is er verschil van zienswijze. Maar het is wel een belangrijk onderwerp in de formatie. Het onderzoek van dr. Jan van de Beek naar de economische effecten van migratie is controversieel, maar toch schoof ook hij op uitnodiging van Wilders en Omtzigt in Den Haag aan. Kan je wel een prijskaartje hangen aan migratie? En als van de Beek het migratiebeleid zou mogen maken, hoe zou dat er dan uit komen te zien?

Rapport 'Grenzeloze Verzorgingsstaat': https://upload.gscdn.nl/uploads/09cf2e23d8_Grenzeloze_Verzorgingsstaat.pdf

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waarin Jort belt met burgmeester Marvin Polak van Oostzaan over een mogelijke gezamenlijke actie tegen antisemtisme. Te gast is dr Jan van de Beek over de kosten van migratie, de jonge dr. Aranka Ballering heeft onderzoek gedaan naar pijn bij mannen en vrouwen. Tot slot probeert Jort zijn geluksgevoel op te krikken met dr. Michael Vlerick (schrijver van het boek 'Waarom we niet gelukkiger zijn')

Je kunt het rustig een trend noemen, de inzet van de rechter als instrument voor politiek activisme: kijk naar de rechtszaken tegen Shell en ING. Dat creëert echter wel een rechtstatelijk probleem, denkt prof. dr. Mr. Anniek de Ruijter, hoogleraar gezondheidsrecht aan de UvA. Prof. Dr. Jan Rotmans is het niet met haar eens. Hij werkt enerzijds samen met Shell en ING en is anderzijds oprichter van Urgenda, die rechtszaken aanspant tegen deze bedrijven. Hij kent zodoende beide kanten en slaat bruggen. De doctorsassistent Milou Brand snijdt de kwestie-Sywert aan, naar aanleiding van zijn interview in het FD. Ze verklaart niet te willen meedoen aan Het Grote Pootjes Uittrekken van dergelijke easy targets en pleit tenslotte voor verdraagzaamheid met een gedicht van Judith Hertzberg.

Bekijk deze aflevering op YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=RSu0Jy3EjHM&t=1159s

Recht op slank zijn? 

Hoe kan de wet ons beschermen tegen ongezond gedrag? Of hoe kunnen wij burgers het recht gebruiken om gezonder te leven? Er komen grote vragen op ons af, met de vergrijzing en de voorspelling dat meer dan de helft van onze bevolking te dik zal zijn. Deze factoren brengen allemaal extra kosten en zorguren met zich mee. Hebben we recht op een gezond leven of moeten we daar toch echt zelf zorg voor gaan dragen? We vragen het prof. dr. Anniek de Ruijter die hier onderzoek naar doet, ook op Europees niveau - in dat kader starten we dit gesprek met de Pandemiewet.

De milieubeweging is naiëf, wat grondstoffen betreft, en het te snel willen behalen van klimaatdoelen is niet slim en onnatuurlijk bovendien. Prof. dr. Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde en duurzaamheid aan de Erasmus Universiteit kaart de problemen aan en weet wat Nederland en Europa te doen staat.

Omarm de chaos: https://www.singeluitgeverijen.nl/de-geus/boek/omarm-de-chaos/

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co met een politiek belletje met Tweede Kamerlid Ruben Brekelmans(VVD) over raketten naar Oekraïne en prof. dr. Jan Rotmans is te gast over ons grondstoffentekort.

Voorts heeft onze jonge dr. Willem Ouwehand onderzoek gedaan naar Joop den Uyl en tot slot is prof. dr. mr. Anniek de Ruijter over het recht op gezondheid. 

Kunnen we allemaal gezond 100 worden of is dat alleen voor de rijken weggelegd? Jort Kelder in gesprek met ouderdomsprofessor prof. dr. Jan Hoeijmakersen prof. dr. David Smeulders, gespecialiseerd in de energietransitie en verbonden aan de TU/e. Doctorsassistente Milou Brand schuift aan met zéér korte gedichten van Frederik van der Kamp, pseudoniem van Vic van Reijt, die reflecteren op de misère bij Ajax.

Vanaf volgend jaar is er een nieuwe Amerikaanse president en dat gaat ons ook aan. Wie het ook wordt: bejaard zal hij zijn. Beide heren Trump en Biden hebben de pensioengerechtigde leeftijd ruimschoots gepasserd en volgend jaar, als nog in leven, zit daar weer een jaar bij. Hoe scherp ben je nog als je grijze massa al zo lang meedraait? Relevante vraag voor iedereen, want we worden allemaal gemiddeld ouder. Beter zou zijn als we allemaal verjongen. Verschillende mensen wereldwijd wagen een poging en besteden er miljoenen aan. Is dat echt mogelijk? We vragen het ouderdomsprofessor Jan Hoeijmakers. 

De Groninger gasleidingen gaan voorgoed op slot, Shell wordt mogelijk door de rechter gekneveld - allemaal om onze Co2 uitstoot te verminderen, maar is dit wel het juiste plan? Prof. dr. David Smeuldersvan de TU/e (alwaar hij wetenschappelijk directeur van het  Eindhoven Energy Institute is) legt uit waarom de actieve stappen naar groene energie niet vanuit de emotie maar vanuit de ratio moeten worden genomen.  

Shownotes: 

Artikel dat David Smeulders noemde: https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2024/staat-hier-de-toekomst-van-groene-waterstof~v1051103/

Over de documentaire: https://oplossinggroningen.nl/

In deze aflevering van dr Kelder en Co rekent dr Kelder af met de aftakeling en ontrafelen we de uiteraard wetenschappelijke valide geheimen van de eeuwige jeugd. Prettig dat we ouder worden, kunnen we in 2050 meteen checken of al die vrome klimaatpraatjes reëel zijn. Bijvoorbeeld: kunnen we wel van het gas, is Shell-bashen wel zo slim en hoe zit het met de warmtenetten van Rob Jetten? O ja, we bellen nog even met een politicus die zich zorgen maakt dat u een Chinese auto koopt….  

Hoe houden we de wensen van het bedrijfsleven en de politiek in balans zodat we internationaal nog blijven meetellen? En welke rol spelen vriendschappen daarbij? Politici en zakenlui ontmoeten elkaar bij de schatkist. Jort Kelder gaat in gesprek met econome prof. dr. Barbara Baarsma en politiek historicus dr. Yuri van Hoef. De doctorsassistente Milou Brand sluit af met een gedicht van C. Buddingh, getiteld 'Kooitje' voor de veroordeelde crypto-handelaar Sam Bankman-Fried die de komende jaren zijn vrienden niet zal kunnen bezoeken.

Deze aflevering is ook te bekijken op YouTube op het kanaal van NPO Radio 1: https://www.youtube.com/watch?v=o6Gjq2eYls0&t=17s

Churchill en Roosevelt, Kohl en Mitterrand, Reagan en Thatcher: allen waren ze dikke vrienden. Politiek historicus dr. Yuri van Hoef doet onderzoek naar persoonlijke vriendschappen tussen staatshoofden van verschillende landen, en het belang daarvan. Zo is de Frans-Duitse vriendschap is van eminent belang voor het marcheren van de Europese Unie. Maar waar Kohl en Mitterand dikke matties waren, loopt het tussen Macron en Scholz wat stroever. 

Eerst werden ze getergd, onze grote bedrijven, nu worden ze weer gepaaid. Groeifonds of Doeifonds – hallo Den Haag, wat willen jullie nou? Econoom prof. dr. Barbara Baarsma pleit voor meer voorspelbaarheid en een betere onderlinge verhouding tussen bedrijfsleven en politiek. Want hoe je het ook went of keert: we hebben de belasting die grote bedrijven in Nederland betalen hard nodig.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co (met een gedeelte van de persconferentie van Ede...).
Te gast is econome prof. dr. Barbara Baarsmaover ons vestigingsklimaat. De jonge dr. is Ineke Smit die de gang van paarden heeft onderzocht. Aansluitend dr. Yuri van Hoefover iets heel anders, namelijk internationale vriendschappen tussen politici. En we bellen de VVD'er Peter de Groot over kraken. 

Met als voorbeeld de economische situatie in Argentinië en de ‘anarcho-kapitalistische’ president Javier Milei, bespreekt Jort Kelder met econoom prof. dr. Sweder van Wijnbergen wat het falen van naties veroorzaakt. Hoe komt een land in de moeilijkheden terecht? Democratieën doen het best goed en populisten doen het slecht. Doctorsassistent Milou Brand snijdt de kwestie puppy-yoga aan en sluit af met een rijmpje van Godfried Bomans.

Als de wittebroodsweken van de formatie voorbij zijn, wil dit nieuwe kabinet, naast alle andere grote problemen, het dossier over de pensioenwet toch ook weer openbreken. Volgens NSC en PVV moeten mensen zelf kunnen kiezen welke pensioenvorm ze krijgen en de PVV wil zelfs dat we ondanks de vergrijzing toch op ons 65ste met pensioen gaan. Econoom prof. dr. Sweder van Wijnbergen had al grijze haren en is al pensioengerechtigd, maar krijgt van deze voorstellen onstuimig jeugdige bravoure (zoals we die van hem kennen) en trekt ten strijde tegen deze 'populistische plannen’. Jongeren, spits de oren, want jullie zullen dit allemaal moeten betalen.

Het boek van Bregman was het gesprek van de week en daarom in deze aflevering aandacht voor morele ambitie en burgerschap. Volgens prof. dr. Menno Hurenkamp, hoogleraar Democratie als Mensenwerk aan de Universiteit voor Humanistiek, hebben we niet zozeer een gebrek aan morele ambitie. We blijven vooral te weinig buiten onze eigen, veilige bubbels. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar we bellen met Europarlementatiër Tom Berendsen van het CDA over de spionage van de Chinezen.

Econoom prof. dr. Sweder van Wijnbergen is te gast is over de pensioenplannen van NSC en de PVV.

Onze jonge dr. is David de Buisonjé die onderzoek heeft gedaan of je beter kunt belonen of straffen voor gezond gedrag.

Tot slot schuift prof. dr. Menno Hurenkamp (politicoloog en werkzaam bij Humanistiek) over 'morele ambitie', een combinatie van woorden die we dankzij Rutger Bregman afgelopen week veel hebben gehoord.  

Vrouwen kunnen in Rusland ongestraft geslagen worden en Nederland is qua emancipatie ‘Pakistan in de Polder’. In het Allard Pierson zijn aan tafel bij Jort aangeschoven prof. dr. Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Geschiedenis en Politiek van Rusland en dr. Sanne Feenstra, organisatiepsycholoog gespecialiseerd in vrouwelijk leiderschap. Doctorsassistent Milou Brand sluit af met verzoenende poëzie, ditmaal een liefdesgedicht van Martin Bril.

In de week dat Geert Wilders toch niet de bureaulades in het Torentje mag inruimen, zou het zo maar kunnen dat er een vrouw (jawel, voor de eerste keer in Nederland) het land gaat besturen als premier. Zou Nederland dan veranderen? In gesprek over vrouwelijk leiderschap met organisatiepsycholoog dr. Sanne Feenstra.

Link naar Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/wetenschap/beter-af-met-vrouwen-aan-de-macht-wat-te-verwachten-in-zeven-lessen-en-een-blik-op-het-dierenrijk~bd25e14d/

Afgelopen weekend 'verkiezingen' in Rusland, hoe zit het ook alweer met de Russische democratie? We bespreken de machtsverhoudingen in het Kremlin, en daarnaast de huidige Russische oorlogseconomie.. Die zou lekker op stoom zijn, maar louter tanks en bommen bouwen is nou niet echt wat je kunt noemen een duurzame investering. Te gast is Hans van Koningsbrugge, hoogleraar Geschiedenis en politiek van Rusland en directeur van het Nederland-Rusland Centrum.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waarin we bellen met VVD'er Thom van Campenover de nieuwe Dierenwet, wat moet anders?

Over politiek gesproken,prof. dr. Hans van Koningsbrugge legt uit hoe hoe gemanipuleert de verkiezingen in Rusland zijn. 

Onzejonge dr. Lars Nickolson heeft onderzoek gedaan naar de discussie in de politiek romdom vrijheid en gelijkheid. 

Met dr. Sanne Feenstrapraten we over de toekomst van meer vrouwen aan de macht, wat zou dat betekenen? 

Kan een hit je politieke campagne een boost geven? Daarover praat Jort Kelder met prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar Staats- en bestuursrecht (Leiden) en prof. dr. Tom ter Bogt, cultuurpsycholoog en hoogleraar Populaire muziek en jeugdcultuur (Utrecht). Tot slot nog wat commentaar op ons stoffige volkslied en schuift de doctorsassistente Milou Brand aan met poëzie. 

Hoe werd girl-nextdoor Taylor Swift een popmuzikant met de allergrootste groep bewonderaars aller tijden? Muziekprof Tom ter Bogt die het fenomeen Taylor Swift duidt, een powermevrouw op muzikaal, economisch en zelfs politiek gebied.

Na een week van opnieuw politieke scherven heeft Kim Putters het lijmpistool getrokken en het broze vertrouwen kunnen herstellen. Welke potentiële namen voor ministers zullen rondom de Zwaluwenberg worden gefluisterd, en wie wordt de premier? Een potje formeren in deze Jortcast met prof. dr. Wim Voermans, hoogleraar Staatsrecht te Leiden. Tevens aan tafel: prof. dr. Tom ter Bogt, cultuurpsycholoog en hoogleraar Populaire muziek en jeugdcultuur aan de Universiteit Utrecht

Ondanks dat hij de meeste zetels heeft gewonnen, zal Geert Wilders, als enige lid van zijn PVV, geen premier worden. Waarom wisten we dit al? En wie is deze Einzelgänger (tsja, is hij dat wel?) die al jaren in een safe house woont en de enkel persoonlijke informatie deelt over zijn katten Noortje en Pluisje (Snoetje is inmiddels overleden). 

Jort Kelder is naar de Tweede Kamer afgereisd en spreekt met parlementair journalist Joost Vullingsen dr. Geerten Waling die een laatste hoofdstuk toevoegde aan de biografie, geschreven door wijlen prof. dr. Meindert Fennema, getiteld "Geert Wilders - De Wreker'. 

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co met een politiek belletje met de SGP'er André Flach over ons verstigingsklimaat.

Verder prof. dr. Wim Voermans over de formatie, wordt Wilders onze premier? Onze jonge dr. Anna de Visser over kliekjes eten en nee, nee, niet weggooien. En tot slot de superkracht van Taylor Swift,  economisch en politiek kan deze 'girl next door' aardverschuivingen veroorzaken. Hoe, dat legt prof. dr. Tom ter Bogt uit. 

Jort Kelder in gesprek met techfilosoof en AI-expert dr. Bart van der Sloot (Tilburg University) en prof. dr. Guido van der Werf, van de leerstoelgroep Meteorologie en Luchtkwaliteit (WUR), over de toekomst van de klimaatpositief ingestelde mens op deze aarde. En welke invloed heeft AI op ons levensgeluk? Elke aflevering verzorgt Milou Brand de door feiten geteisterde oren met zachtheid, doorgaans in de vorm van poëzie. Ditmaal afkomstig uit een lied: Mooi, van Maarten van Roozendaal. Link naar het gratis boek 'Regulating the Synthetic Society' van dr. Van der Sloot: https://tinyurl.com/yhmjpuv8. 

Experts voorspellen dat over vijf jaar meer dan negentig procent van alle digitale content volledig of gedeeltelijk door ai wordt gegenereerd. In zo’n ‘synthetische samenleving’ is mogelijk niet langer vast te stellen wat echt is en wat niet. Om de samenleving te beschermen moéten we erover in debat, stelt techniekfilosoof en jurist dr. Bart van der Sloot. “Helaas zitten de ambtenaren van het ministerie van justitie de boel te traineren.”

Confetti en champagne, want nu eens geen depressieve doemscenario’s dat we er aan gaan, maar een flintertje klimaatoptimisme. 'Not the end of the world' is de titel van het klimaatoptimistische boek dat Oxford-onderzoeker Hannah Ritchie schreef. Prof. dr. Guido van der Werf van de WUR voelt wel wat voor haar pleidooi en is te gast bij dr Kelder.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar we optimistisch edoch niet hedonistisch het glas heffen met prof. dr. Guido van der Werf van de WUR op ons klimaat, want dat is nog wel te redden. Onze jonge dr. Aukje Leemeijer heeft de functie van de ervaringsdeskundige in de GGZ onderzocht. We bellen de Europese politicus Paul Tang over de digitale euro. Tot slot hebben we het over het nut van de seksrobot met dr. Bart van der Sloot die alles weet over AI en de wetgeving daaromheen (lees zijn boek: Regulating the Synthetic Society)

Hoe houden we onze grenzen veilig nu Rusland moeilijk lijkt te worden gestopt in Oekraïne? Dr. Nikki Ikani onderzoekt onder andere deze dreiging als universitair docent inlichtingen en veiligheid aan de Universiteit Leiden.. En wat doen we met de man uit de onderklasse die er maar niet op vooruit gaat, al veertig jaar lang? Prof. dr. Egbert Jongen deed onderzoek naar de man (en vrouw) en Jort Kelder las zijn rapport getiteld “Stille wateren hebben diepe gronden”. Op het snijvlak van die twee onderwerpen: een carrière als kannonnenvoer, pardon, infanterist: wat schuift dat?

De laagopgeleide man heeft het moeilijk en blijft met een laag inkomen kinder- en liefdeloos achter. De steeds hoger opgeleide vrouw heeft geen interesse, aldus hoogleraar Economie en Sociaaleconomisch Beleid prof. dr. Egbert Jongen. Ondertussen vriezen diezelfde hoogopgeleide vrouwen eitjes in. Hoe kon deze maatschappelijke mismatch ontstaan en hoe trekken we de man er weer een beetje bij?