Bàn về Văn hóa Việt Nam

BaTê xin thông báo tới các thính giả của Bàn về Văn hóa Việt Nam rằng tập 25 sắp tới đây sẽ là tập kết thúc cho "chương đầu tiên" của podcast. BaTê sẽ tạm thời nghỉ ngơi và dành quãng thời gian đó suy nghĩ cho kế hoạch tương lai. Mong bạn đừng quá lo lắng bởi vì BaTê chắc chắn sẽ quay trở lại!!!

Blog: tranthanhthong.com

Bạn có bao giờ để ý vấn đề này chưa? Các vị thần tại Việt Nam thông thường là nữ giới và rất có thể vị thần ấy là một người phụ nữ lớn tuổi. Tại sao lại như thế? Mời bạn lắng nghe tập ngày hôm nay để giải đáp thắc mắc nhé. 

Nguồn ảnh nền: Họa sĩ Xuân Lam – Bức tranh “Bà Chúa Thượng Ngàn” thuộc dự án “Vẽ lại tranh dân gian” của họa sĩ. Link tham khảo thêm: xuanlam.com.vn 

Bức tranh được dùng làm ảnh nền với một mục đích duy nhất là để phục vụ cho việc nghiên cứu văn hóa, không hề có mục đích thương mại. Nếu như tác giả hoặc bên nắm giữ bản quyền cảm thấy không hài lòng, xin vui lòng liên hệ qua bate6419@gmail.com, BaTê sẽ gỡ xuống ngay lập tức. Chân thành cảm ơn!

Blog: tranthanhthong.com

Ngũ hành từ khi ra đời cho đến nay đã được áp dụng rộng rãi trong đời sống văn hóa của người dân Việt Nam. Từ những bức tranh Ngũ Hổ trừ tà ma cho tới việc xây dựng nhà ở hay nơi thờ tự, ngũ hành xuất hiện xung quanh ta nhiều đến nỗi khi mà bạn lắng nghe xong tập ngày hôm nay, bạn sẽ không thể nào thoát khỏi chúng.

Nguồn ảnh nền: Họa sĩ Lê Anh Tuấn – Tranh thờ Ngũ Hổ.

Link: http://vanhocnghethuathatinh.org.vn/tranh-tho-ngu-ho-1643164584.html

Bức tranh được dùng làm ảnh nền với một mục đích duy nhất là để phục vụ cho việc nghiên cứu văn hóa, không hề có mục đích thương mại. Nếu như tác giả hoặc bên nắm giữ bản quyền cảm thấy không hài lòng, xin vui lòng liên hệ bate6419@gmail.com, BaTê sẽ gỡ xuống ngay lập tức. Chân thành cảm ơn!

Blog: tranthanhthong.com

Để nói về ngũ hành, ta cần phải nói về hà đồ, bởi vì đây chính là cơ sở hình thành nên ngũ hành. Trong tập ngày hôm nay, bạn sẽ biết được hà đồ là gì và cách mà hà đồ ảnh hưởng đến ngũ hành như thế nào. Và, thứ tự ngũ hành đúng phải là Thủy, Hoả, Mộc, Kim, Thổ nhé!!!

Bức tranh được dùng làm ảnh nền với một mục đích duy nhất là để phục vụ cho việc nghiên cứu văn hóa, không hề có mục đích thương mại. Nếu như tác giả hoặc bên nắm giữ bản quyền cảm thấy không hài lòng, xin vui lòng liên hệ bate6419@gmail.com, BaTê sẽ gỡ xuống ngay lập tức. Chân thành cảm ơn!

Blog: tranthanhthong.com

Ngũ hành đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong nền văn hóa Việt Nam. Lẽ ra chủ đề này nên được bàn luận ngay từ những tập đầu của podcast nhưng do thiên thời địa lợi chưa đáp ứng được nên BaTê tạm bỏ qua. Trong những tập sắp tới đây và rất có thể là toàn bộ những gì mà chúng ta bàn về văn hóa nói chung, ngũ hành sẽ đều hiện diện ở đâu đó, có thể chỉ một ít hay cũng có thể đóng một vài trò rất lớn. Chúng ta có rất nhiều thứ để nói về ngũ hành, tương tự, ngũ hành cũng có rất nhiều thứ cần nói với chúng ta!

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Người Việt chúng ta thờ cơ quan sinh dục đấy các bạn! Bất ngờ không? Vì yêu thích sự hài hòa âm dương nên không những của nam mà chúng ta còn thờ của nữ luôn. Chúng được gọi với cái tên mỹ miều là “sinh thực khí nam” và “sinh thực khí nữ”. Một điểm đặc biệt nữa là do chúng ta có lối tư duy biện chứng, chú trọng mối quan hệ giữa các vật nên vì thế thờ cả hành vi giao phối. Tất cả những chi tiết trên tựu chung lại thành một loại tín ngưỡng cổ xưa của người dân Việt Nam – Tín ngưỡng phồn thực. Mời bạn lắng nghe tập ngày hôm nay để biết thêm về tín ngưỡng này nhé.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Triết lý âm dương đề cập đến một cuộc sống hạnh phúc, ổn định và hài hòa. Nhưng người Việt chúng ta lại có một sự thiên vị. Tính âm trong đời sống Việt Nam mạnh tới nỗi mà đôi khi nó còn lấn át luôn cả tính dương. Từ đó, chúng tạo ra những hệ quả và hệ lụy cho nền văn hóa nước nhà. Để biết đó là gì thì mời các bạn lắng nghe tập ngày hôm nay của Bàn về Văn hóa Việt Nam.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Đố bạn tổ tiên của người Việt là ai? Hay nói đúng hơn thì tổ tiên của chúng ta là những ai? Văn hóa Việt Nam khác biệt với các quốc gia khác tại điểm này. Trong khi nước bạn có tổ tiên là một thứ duy nhất thì tổ tiên của người Việt Nam thì lại là một cặp đôi. Chúng ta vẫn luôn tự hào là con Rồng cháu Tiên phải không các bạn? Hôm nay, chúng ta hãy cùng bàn về tư duy lưỡng phân và xu hướng cặp đôi của văn hóa Việt Nam nhé.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Bạn thích con số nào nhất trong dãy số tự nhiên? Con số nào sẽ đem lại may mắn cho bạn khi vô tình bắt gặp trên đường? Tương tự, con số nào sẽ đem lại cho bạn sự xui xẻo không cần thiết? Bạn có nỗi sợ hãi đối với con số nào không? Có rất nhiều người trên thế giới có nỗi sợ con số 13, bạn có phải là một trong số đó? Ngày hôm nay, chúng ta sẽ bàn về con số trong văn hóa phương đông và cả văn hóa phương tây.

Blog: tranthanhthong.com
Link bài trên blog: Con số may mắn của bạn là số mấy? – BaTê (tranthanhthong.com)

Có khá là nhiều chuyện xảy ra trong vòng 1 tháng vừa qua. BaTê muốn cập nhật với các bạn một chút về tình hình trong tập ngày hôm nay.

Để tiết kiệm thời gian cho các bạn thì nói ngắn gọn, BaTê quyết định là podcast sẽ chuyển sang hình thức 2 tuần 1 tập thay vì 1 tuần 1 tập như trước. Điều này sẽ giúp BaTê học tập tốt hơn cũng như có thời gian nghiên cứu thật sự.

Cảm ơn các bạn đã đồng hành cho đến tận bây giờ. Hy vọng sẽ cùng các bạn tiếp tục hành trình này trong tương lai.

Blog: tranthanhthong.com

BaTê xin được tạm dừng đăng tập mới trong một khoảng thời gian, theo tính toán thì có thể từ 1 tuần đến tối đa 1 tháng. Lý do là gì thì mời bạn nghe tập hôm nay nhé. Mình sẽ cố gắng hết sức để quay lại làm podcast nhanh nhất có thể nên chắc chắn là thời gian chờ đợi của các bạn sẽ không quá lâu đâu. Hẹn gặp lại các bạn trong thời gian sớm nhất.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Người Việt Nam có lối sống rất là … nông thôn! Có một vài thứ, bạn tưởng chừng chỉ có thể thấy nó ở vùng nông thôn xa xôi nhưng thật kỳ lạ lại xuất hiện nhan nhản tại những thành phố sầm uất nhất Việt Nam. Người Việt chúng ta đã mang nếp sống hàng thế kỷ tại nông thôn lên trên thành phố khi bước vào thời kỳ đổi mới và họ đang tiến hành một cuộc cách mạng chưa từng có trong lịch sử: Nông thôn hóa đô thị. Làm thế nào mà chúng ta có thể nông thôn hóa thành thị chứ? Đây chính là một đặc trưng thú vị của văn hóa Việt Nam. Hãy lắng nghe tập ngày hôm nay để biết thêm nhé.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Nghề nghiệp nào là cao quý nhất đối với người dân gốc nông nghiệp trong xã hội xưa? Liệu có phải là nghề làm nông không? Bởi vì đây là nghề nuôi sống cả dân tộc mà. Hay là một nghề nào khác đề cao lối sống trọng tình của chúng ta?

Tập ngày hôm nay, chúng ta sẽ bàn về các nghề nghiệp phổ biến trong thời xưa, cụ thể là Sĩ – Nông – Công – Thương. Bốn ngành nghề khác biệt, trong đó có nghề được người dân xem trọng, nhưng cũng có nghề bị người dân khinh rẻ. Liệu bạn có đoán được không? Hãy cùng lắng nghe tập ngày hôm nay để biết thêm nhé.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Lối sống dân chủ là điều bắt buộc trong cộng đồng làng xã Việt Nam. Từ thời xa xưa cho đến tận xã hội hiện đại ngày nay, lối sống này luôn được gìn giữ như một kim chỉ nam để chúng ta vận hành xã hội một cách trơn tru và hiệu quả nhất.

Từ việc vua quan có mối quan hệ thân thiết với người dân cho đến việc thi cử tuyển chọn người tài giúp nước, lối sống dân chủ đã và luôn là một trong những đức tính tốt đẹp của người Việt ta. Tập ngày hôm nay sẽ đào sâu vào khía cạnh dân chủ trong đời sống xã hội Việt Nam.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Cá nhân – Làng xã – Vùng/tỉnh – Quốc gia – Quốc tế. Đây là thang tổ chức xã hội mà ngày hôm nay chúng ta sẽ bàn về. Bạn nghĩ người phương Đông chú trọng vào đơn vị nào? Còn người phương Tây quan tâm thành phần nào nhất? Bật mí là hai bên hoàn toàn trái ngược nhau đấy. Nếu như người dân các quốc gia phương Đông không chú trọng con người cá nhân thì người phương Tây ngay từ nhỏ đã được dạy dỗ phải luôn biết bảo vệ và chăm sóc bản thân thật tốt. Ngày hôm nay chúng ta sẽ điểm qua thang tổ chức xã hội này dưới góc nhìn của hai bên – phương đông và phương tây. Qua đó, chúng ta sẽ biết được nhiều điều thú vị về tính cách con người thuộc hai xứ sở này. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Tính cộng đồng và tính tự trị là hai đặc trưng cơ bản của làng quê nông thôn truyền thống Việt Nam, cụ thể là ở khu vực phía Bắc. Thế còn những khu vực được khai phá sau này như miền Nam thì sao? Liệu có sự khác biệt nào so với các làng truyền thống phía Bắc không? Hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về sự khác biệt đó và nét văn hóa ẩm thực phá cách của người dân vùng Nam bộ.

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Tính cộng đồng và tính tự trị là hai mặt của một vấn đề. Nếu như tính cộng đồng nhấn mạnh vào sự đồng nhất, sự giống nhau giữa người dân trong làng thì tính tự trị mang ý nghĩa trái ngược hoàn toàn khi tập trung nhấn mạnh vào sự khác biệt giữa các làng với nhau. Tính cộng đồng và tính tự trị mâu thuẫn với nhau, từ đó tạo nên tính cách nước đôi cho người Việt. Trong tập ngày hôm nay, ta sẽ tìm hiểu về tính tự trị của người Việt, những tính cách được sinh ra từ đó và hệ quả khi người Việt có cả tính cộng đồng và tự trị bên trong mình. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Tính cộng đồng và tính tự trị là hai đặc trưng cơ bản của nông thôn Việt Nam. Hai đặc trưng này hình thành nên rất nhiều tính cách của người Việt như lối sống dân chủ, tính đoàn kết dân tộc hay là thói ỷ lại, dựa dẫm và cào bằng người khác. Để biết tính cách nào của chúng ta do tính cộng đồng hình thành nên thì xin mời các bạn cùng lắng nghe tập ngày hôm nay. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Làn sóng Hallyu đến từ Hàn Quốc đã và đang đổ bộ khắp toàn cầu. Mọi người mọi nhà đều xem phim và nghe nhạc của Xứ sở Kim chi. Bạn có thể không thích Kpop nhưng chắc chắn bạn đã từng nghe qua giai điệu bắt tai của thể loại nhạc này ở một quán cà phê nào đó ở Việt Nam. Hoặc bạn có thể ít xem phim nhưng chắc chắn rằng bạn đã từng nghe danh bộ phim Hàn Quốc xuất sắc chiếm được tình cảm của nền điện ảnh thế giới: Parasite (Ký sinh trùng). Nền văn hóa của Hàn Quốc chỉ mới bắt đầu công cuộc chinh phục thế giới khoảng 20 năm trước nhưng thành tựu đạt được thực sự đáng ngưỡng mộ và đáng để chúng ta học hỏi. 

Nhật Bản, người bạn quốc gia láng giềng của Hàn Quốc, mang trong mình một biệt tài mà ít người biết. Một khả năng có thể làm lu mờ nét văn hóa gốc của một quốc gia khác, nếu như nét văn hóa đó được người Nhật tiếp cận, hưởng ứng và phát triển. Tập ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng bàn về hai hiện tượng văn hóa gắn liền với hai quốc gia: Xuất khẩu văn hóa – Hàn Quốc và Khúc xạ văn hóa – Nhật Bản. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

BaTê có hai thông báo quan trọng muốn gửi tới các bạn: thứ nhất là BaTê chính thức mở trang blog cá nhân phục vụ cho mục đích thảo luận về nội dung podcast, thứ hai là việc BaTê kêu gọi donate/hỗ trợ từ các bạn. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com 

Nếu các bạn yêu thích podcast của mình và muốn giúp đỡ trong chặng đường sắp tới thì có thể ủng hộ mình qua MOMO (0326799714). Chỉ một ly cà phê là bạn đã tiếp thêm rất nhiều năng lượng cho BaTê rồi đấy. Cảm ơn các bạn nhiều!

Khách du lịch quốc tế, đặc biệt là khách phương Tây, họ đến Việt Nam du lịch thường rất hay bối rối về văn hóa của chúng ta. Đi một lúc họ thấy một ngôi chùa của người Hoa, đi một lúc nữa, họ thấy một tòa nhà mang đậm kiến trúc của phương Tây, rồi cuối cùng họ cảm thấy choáng ngợp khi nhìn thấy những công trình pha trộn cả kiến trúc phương đông và phương tây. Những du khách này đặt ra rất nhiều câu hỏi về văn hóa Việt Nam. Chẳng hạn như tại sao Việt Nam lại có nhiều nét văn hóa giao thoa đến vậy? Nét kiến trúc đặc trưng của Việt Nam là gì? Tập ngày hôm nay, chúng ta sẽ bàn về hiện tượng tiếp biến văn hóa xảy ra tại Việt Nam để trả lời cho những thắc mắc trên. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Nhà thờ đá Phát Diệm hay nhà thờ Hiếu Thuận ở Ninh Bình, nhà thờ Hai Giáp ở Nam Định, nhà thờ Tắc Sậy ở Bạc Liêu, nhà thờ Cha Tam ở quận 5 TP.HCM,… Điểm chung của các nhà thờ kể trên là chúng có kiến trúc mang màu sắc của các ngôi đền chùa ở Việt Nam. Nếu như không có cây thánh giá đính kèm ở cánh cổng hay trên mái nhà thờ thì nhìn từ xa, việc nhiều người nhầm lẫn là chuyện hoàn toàn có thể xảy ra. Không chỉ kiến trúc mà một số nghi lễ, nghi thức của đạo Công giáo Việt Nam cũng có nhiều điểm rất khác lạ so với đạo Công giáo ở phương tây. Khác như thế nào thì xin mời các bạn lắng nghe tập ngày hôm nay và cùng Bàn về Văn hóa Việt Nam nha. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Triết lý âm dương là một trong những triết lý quan trọng nhất của người dân Việt Nam. Chúng ta là một dân tộc luôn ưu tiên sự hài hòa trong các khía cạnh của đời sống, từ ẩm thực hay giao tiếp cho đến những việc hệ trọng như hôn nhân, xây nhà cửa. Tất cả đều lệ thuộc vào triết lý này. Nếu như vòng tròn âm dương là biểu tượng được dùng phổ biến hiện nay và có nguồn gốc từ Trung Hoa thì Việt Nam chúng ta cũng có cho mình một biểu tượng âm dương mà thậm chí có tuổi đời còn lâu hơn biểu tượng của người Trung, và đó chính là biểu tượng vuông tròn. Nếu bạn muốn biết được sự quan trọng của biểu tượng vuông tròn trong nhận thức người Việt thì tập hôm nay sẽ là một tập mà bạn không muốn bỏ lỡ đâu! 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Để trả lời cho câu hỏi tựa đề, chúng ta cần phải tìm hiểu về văn hóa gốc của Việt Nam – nền văn hóa gốc nông nghiệp. Chính nền văn hóa này đã hình thành nên lối sống, cách sinh hoạt và tích cách của chúng ta. Và như tựa đề, thì tùy tiện là một trong số những tính cách mà nền văn hóa này đã quy định cho người Việt Nam. Bạn sẽ cực kỳ ngạc nhiên khi biết được người Việt chúng ta tùy tiện như thế nào đấy! 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Văn hóa và văn minh có thể xem như một cặp bài trùng, trái ngược nhau nhưng cũng liên kết với nhau. Chúng ta vẫn còn rất bối rối khi bắt gặp chúng trên mặt báo. Liệu ý nghĩa thực sự của chúng là gì, chúng có liên quan với nhau không? Mối quan hệ đầy mâu thuẫn này sẽ được BaTê trình bày trong tập ngày hôm nay. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Văn hóa là gì? Một câu hỏi đơn giản nhưng để chúng ta có thể trả lời đúng và chính xác có lẽ là điều rất khó. Có người sẽ viết một bài luận dài hơn chục trang giấy A4 chỉ để giải nghĩa văn hóa là gì, và đâu đó có người chỉ cần một dòng chữ đơn giản để tóm gọn toàn bộ nội dung của văn hóa. Văn hóa là thứ mà khi bạn thấy nó quá phức tạp thì thực ra lại rất đơn giản. Hãy cùng BaTê thảo luận về vấn đề này trong tập đầu tiên của Bàn về Văn hóa Việt Nam nhé. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com

Tập 00 là khoảng thời gian chạy đà của BaTê trước khi chính thức bước vào hành trình tìm hiểu văn hóa Việt Nam. Tại đây, BaTê giới thiệu về bản thân cũng như những mục đích mà BaTê suy nghĩ khi dự tính mở podcast. Hy vọng rằng, đây sẽ là một trải nghiệm tràn đầy niềm vui cho BaTê và tất cả các thính giả lắng nghe podcast này. Hẹn gặp các bạn vào chủ nhật hằng tuần nhé. 

Blog cá nhân: tranthanhthong.com