Laawol ganndal e needi

 Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama.En yewtay hannde fii anndul ko honno hooreeɓe duɗe janngirɗe ɗen woni eɓindoraade fii ɗii egjamen hitaande 2024. Fii ndee toɓɓere hiɗen jaɓii Basiir BALDE hooreejo suudu halfinaadu jannde fayɓe ka diiwal Maamu jeyaangal Gine. Fahin fii mun en yewtiday e Maamadu SII jannginoowo mo Moritani tawaaɗo e halfinaaɓe fii ɗii egjamenji. En jonnay konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men ka koɗɗo men jannginoowo hannde hiɗen jaɓii Tahiiru SIISE jannginoowo e duɗal ngal wonaa laamu yannkowal Mali. En yewtiday e makko fii ngurdam jannginooɓe ka duɗe ɗe jeyaaka ka laamu. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii heɓindagol lekolɓe ɓen fii ɗii etooji  hitaande 2024. Fii ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Abduramaan JALLO jannginoowo e ɗual laamuyannkowal wonungal ka diiwal Weyguya ko jeyaa e nder Burkina Faso. Fahin fii mun en yewtiday e Mamadu Lamaraana JALLO jannginoowo e duɗal ngal humondiraa e laamu wi’eteengal Maja wonungal ka komin Kabelen ɗun ko e nder konaakiri laamorde Gine.

Raamatulaye BARI ko lekolljo e ngal duɗal w’ieteengal Garaya2 ka komin Matoto e nder Gine. E Mohamed Jallo ko janngoowo wonuɗo ka suudu jeenayɓuri ka duɗal Weyguya e nder Burkina Faso. En jonnay konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men ka koɗɗo men jannginoowo hiɗen jaɓɓii Doktoor Hadiiza Dawuda janginoowo e Janngirde mawnde nde anndal kimiyaaku e karalaagal ha Yola Adamawa . O yewtidi e Yaa'u Ciwto Gemmbu nulltondiraaɗo rfi Fulfulde gila Abuja e ko faati haala janngingol e caɗeele ɗe ɓe fottata e mun. Ummu BA

En yewtay hannde fii haɓugol yeeyugol konjam (njaram siwrinoojam) sera duɗe jannginirɗe. Ka fuɗɗagol ndee yewtere, en heɗoto  janntoore yowitiinde fii ndee toɓɓere men. Ko Mammadu Jongaasi BAH gooto e nulltondiraaɓe men gila Konaakiri laamorde Gine waɗani en nde. Fahin en yewtiday e Maamuudu Haamidu DIKKO hooreejo duɗal laamuyannkowal noddirteengal Sakabi wonungal ka diiwal Boobo Julaso, Burkina Faso. En tottay konngol yoga e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men ka rogere koɗɗo men jannginoowo hiɗen werni Siley Gorbal SIH ardiiɗo fedde nŋenndiyannkoore toppitiinde jannde , needi e nder Kuuɓal Senegaal. En yewtiday e makko fii ndee eɓɓoore nde oo jaagorɗo halfinaaɗo jannde sukaaɓe ƴetti. Ɗum ko fii winndutugol kala jannginoowo. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii battane digital ko ɗum woni huutoragol karalle kese e nder duɗe jannginirɗe. Fii ndee toɓɓere en yewtiday e Samba Gise goloowo ka jaagoral halfinaagal jannde fayɓe toppiiɓe fii karale kese Senegaal naɓaaɗo fowtere. En jonnay konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka timminngol ndee yewtere hannde ka koɗɗo men jannginoowo hiɗen werni Mammadu Sellu JALLO, Ginenaajo ardiiɗo duɗal eltoowal jannginooɓe ka duɗe togoose, hakkundeeji e fii no boobooɓe dannkortee. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii naadugol diijital woni
huutoragol karalle kese ka nder duɗe. Fii yewtugol e dow ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Malik BAH
hooreejo suudu toppitiindu kala e ko jannetee e nder Gine. Fahin en yewtiday e Abdulay
JAMAKAN jannginoowo ka uniwersite Sheek Hamidu KANE Senegaal jannginirooɓe
internet. En jonnay konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka timminngol ndee yewtere
hannde ka koɗɗo men jannginoowo hiɗen jaɓɓii gooto mo yiɗaa yo innde mun feññine
hooreejo duɗal wonungal Mali. En yewtiday e makko batte udugol lekol mo o ardii e duytugol
saa’iiji jannetee ɗi ɗin sabu ɗuuɗugol nguleendi ndin Bamako. Ummu BAH

 Hannde toɓɓere men faati ko e alhaali guurte (poofte) ɗe sukaaɓe janngooɓe keɓata e nduu lewru 4ɓuru. Ko foti balɗe 15, sukaaɓe janngaani e tee no e maɓɓe waɗooɓe  BFEM e Bakaloreya e ko nanndi ɗum. Ko holno ɓee sukaaɓe kaanaa joggoreede e ɗee guurte ngam ɓe mbawa heddaade e njuɓɓudi jannde maɓɓe.  Ko Burama Maane woni koɗo men, ko o senegalnaajo  jannginoowo, Mumaar Kah  jeyaaɗo Gammbiya e Maymuuna sow mo Barkatu e nder diiwal Matam, Senegaal.

 Toɓɓere men hannde, no yewta e dow alhaali yeeyugol defte (polikopiji) ɗe  jannginooɓe ɓe mbaɗanta sukaaɓe janngooɓe ɓee gila e duuɗe tokoose ɗee haa e nder duɗe mawɗe ɗee. Teskaama wonnde yoga e janngooɓe no joggii caɗeele so tawii ɓe mbaawaani coodugol defte  ɗe jannginooɓe ɓen njeeyata. Ko Ayssata Ñang jannginoowo, e nder yewtere en keɗoto jantoore nde Mammadu Jonngasi Ba waɗani en Gine e dow alhaali.

Tedduuɓe heɗiiɓe RFI Fulfulde on calminama. Bisimilla mon e ka taskaram Laawol Ganndal e Needi. Hannde hiɗen e nder duuɗal janngirgal ngonungal Sikap Mbawo. Toɓɓere men e ndee yewtere no yowitii  e alhaali haala muumɗuɓe ( haala juuɗe/ muggoore). Yalli kaa haala no haanaa janngineede  sukaaɓe ɓee ngam ɓe ɓurta paamondirde e e ɓee muumɗuɓe? So tawii ɗum gasan ko holno ndii njuɓɓudi haanaa tawnireede e  jannde lekkolɓe ɓen? Koɗoɗen Jeynaba JAH jannginoowo muumɗuuɓe mo
tawɗen e nokku ɗo o jannginnta.

Heɗiyannkooɓe RFI Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii jannde fayɓe egginaaɓe Koddiwaar caggal nde lekolji maɓɓe lancaa. Kono ado en yewtude e dow ndee toɓɓere en heɗoto taho janntoore mawnde  nde Abdul Aziz JALLO waɗani en e dow ɓee lekkolɓe egginaaɓe e no alhaali maɓɓe fewndori. En yewtiday e Ibrahima BAH jannginoowo e duɗe hakkundeeje Kodiwaar ko yowitii e ndee toɓɓere. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkoɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men hannde ka rogere koɗo men jannginoowo hiɗen jaɓɓii Hajiratu JALLO jannginoowo e duɗal laamuyannkowal wonungal ka diiwal Wahiguya e nder Burkina Faso. En yewtiday e makko fii ndee ñalaande adunayannkoore hetinanaande hakkeeji rewɓe. Ɗum ko
ñannde 8 lewru 3ɓuru hitaande kala. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe RFI Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii anndugol si tawii ko bee tun yahee ka leyɗe janane fii janngugol si neɗɗo heɓa ganndal e  ngurdam moƴƴuɗam. Fii yewtugol e dow  ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Mammadu Sanusi JALLO ko ginenaajo golloowo ka yiilirde toppitiinde fii marugol jawle leydi ndin (teresoor piblik). En yewtiday kadi e Su'aadu JALLO janngoyɗo Faransi gayni no gollude ton. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka timminngol ndee yewtere men hannde ka rogere "koɗo men jannginoowo" hiɗen werni Aamadu BA jeyaaɗo e fedde daraniinde jannginooɓe Senegaal .
Oo hollii anngal welltaare maɓɓe sabu ko jannooɓe woɓɓe sokaa gila ɗii seppoji waɗi e nder leydi ndin. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii anndugol ko woni sabu  nukkuuje diinayankooje ɗen no dankaa ɓuri nokkuuje janngirɗe ɗen. Nokkuuje ka juuletee ɗon no dankaa ɓuri cuuɗi janngirɗi ɗin. Fii yewtugol e dow ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Raamata KAAN renndoyankeejo mo Moritani. Fahin e yewtiday e Mammadu Madaani JALLO daakiiɗo Senegaali fewjanoowo fedde jokkere enɗam gallure Doniko jeyaande e nder Keneeri, saare Leeluma e nder Gine. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men en jaɓɓoto Salamata BAH jannginoowo mo tawaaka e gollooɓe laamu. En yewtiday e makko fii anndugol ko waɗi fedde sanndikaare  daraniinde gollooɓe leydi ndin weltaaki. Ummu
BAH

Toɓɓere men hannde feewti ko e alhaali jukkuɓe, ko ɓen woni yimɓe ustoraaɓe terɗe, tawi ko jannguɓe haa keɓi seedantaagu maɓɓe, kono ɓe ndonkii heɓude golle. Oo alhaali no jaalii e nder leyɗe Afrik ɗuuɗuɗe. Kono hannde, yewtere no hertorii Moritani. En mbismoto e nder yeewtere nde yoga e maɓɓe. En ndokkan konngol jaagorgal kalfinengal golle e elto e nder Moritani, ɓe laɓɓinana en oon alhaali. Tedduɓe, ko nii woni mbaadi yeewtere men hannde, bisimillah mon.

Heɗiiɓe RFI Fulfulde daaɗe duniyaaru on Calminaama. Bismilla mon e taskaram men Laawol Ganndal e needi. “Jannde ko njogitaari ɓurdi mawnude ngam waylude ngonka winndere ndee”  Ko ɗum wi'i Nelson Mandela. Ko goonga, mo janngaani anndata, e tee ganndal. Fulɓe mbii ko “famɗa suura, heewa lammina”. Hannde bandiraaɓe paaɗen ko Senegaal. Gila e lewru 6ɓuru hitaande 2023 faltiinde ndee, jannde alaa e nder duɗal jaaɓi haattirde Sheek Anta Joop Dakar. Ɗum ko caggal seppooji kumondirɗi e dawro caabinooɗi bonandaaji keewɗi, waɗi haa laamu nguu felliti uddude duɗal ngal. Sikkanooma so wooteeji toɗɗanooɗi ñannde 25 ndu lewru ɗiɗaɓuru ɓennii,  jannde ndee jokku, kono ɗen  woote dirtinaama. Kulol e ngoƴaaji ɓeydiniima janngooɓe. Ɓee holluɓe mette maɓɓe e nder ndee yewtere Laawol Ganndal e Needi. Tedduɓe bisimillah mon !

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on hiwraama. En yewtay hannde fii mecce walla golle ɗe sukaaɓe waɗata saa’i guurte. Ka fuɗorde,  en jenntoto jantoore Mammadu Jongasi BAH gooto e nultondiraaɓe Rfi Fulfulde Konaakiri.Fahin e ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Haajiratu JALLO hooreejo fedde noddirteende "Yo Jam Wartu Burkina Faso". Ko fedde toppitiinde no fayɓe doguɓe hare fuɗɗitora jannde maɓɓe. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka timmingol kaa taskaram men hannde  koɗo men jannginoowo on ko Abass AC gooto e darnuɓe eɓɓoore wi’eteende "udditen hannde janngin hannde". En yewtiday e makko ko faati e eɓɓooje ɗe ɓe fokkinntini ɗoo yo duɗe jannginirɗe ɗen uddite. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on hiwraama.En yewtay hannde fii dartingol jonnugol viisaaji janngooɓe  jeyaaɓe Burkina Faso, Mali e Niijeer. Fii ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Aysha KOYTA e shek Umaar WAGE janngooɓe e duɗe mawɗe Mali. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofingol ndee yewtere men  koɗo men jannginoowo mo  jaɓii ɗen ko Kosudugu Jakeliin Tendano jannginoowo mo Burkina Faso. En yewtiday e makko ko faatii e ɓeyditanngol jannginooɓe ganngal ko yowitii fii ɗee ɗemɗe. Ummu BAH

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtaye hannde fii Jannde yimɓe jukkuɓe. Ko honɗum haanaa waɗeede fii no ɓe heɓɓira golle si ɓe gaynii jannde maɓɓe. Ka fuɗɗorde en heɗoto janntoore yowitiinde e jannde yimɓe jukkuɓe. Nden ko nde Mariyamu Muumini nulltondiraaɗo Rfi Fulfulde gila Yawunde waɗani en. Hoɓɓe ɓe jaɓɓiɗen ɓen fii ndee toɓɓere ko Barahima Balde ƴewndotooɗo jannde fayɓe ka diiwal Kinera e nder Gine-Bissaawo. En jonnay kadi konngol heɗiyannkooɓe men ɓen. Ka tinminngol ndee yewtere men en wernaye Mariyama Taahiru Ndongo jannginoowo e duɗe hakkundeeje ka wuro Nuwadibu ɗum, Moritani. Enen e makko e yewtay fii ngurdam debbo jannginoowo hara ko resaaɗo.  Ummu BAH

Tedduɓe heɗiiɓe Rfi Fulfulde on calminaama. Bisimilla mon e kaa taskaram laawol Ganndal e Needi. E ndee yontere ɗoo toɓɓere yewtere no yewta e alhaali dawrugol e nder duɗe mawɗe janngirteeɗe ɗen. Ko ɗen. Ko holno haana waɗeede ngam dawrugol yalta e nder ɗee duɗe? So en mbi'ii dawrugol, pelle dawro walla yoga e dawriyankooɓe ñiɓooɓe takke e nder duɗe janngirɗe ɗee. Hoɓɓe men e ndee yewtere ko Muusa Sow, gardiiɗo Cojer, Rabi Jallo, renndoyanke e Usmane Jallo, tawaaɗe e fedde janngo to duɗal Sheykh Anta Joop. Ko nii wonata mbaadi yewtere, bisimilla mon.

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on hiwraama. En yewtay hannde fii coggu winndagol e winnditagol ngol hikka ka duɗe. Fii ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Abubakri Ndaw hooreejo duɗal laamuyannkowal wonungal Wuro-Soogi, saare jeyaa e nder diiwal Maatam, Senegaal. Fahin fii ndee toɓɓere en yewtiday e Raamatullaay BALDE neene lekolɓe wonuɗo ka diiwal Labe jeyaangal Gine. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol hiɗen jaɓii Aamadu Bolol BA jannginoowo ka wuro Nuwaadibu e nder Moritani. En yewtiday e makko fii caɗeele ɗe jannginooɓe heɓata si artii gurte. Ummu BAH.

 Toɓɓere men e ndee hannde no no yewta fii alhaali binndi  noddirteeɗi ” Braille” e faransiire . Ko holno ɓee  yimɓe wumɓe ekkitirtee mbinndin e nder duɗe jannggirɗe dariiɗe ngam janngiingol wumɓe. Holno ɓe paamirta? Holno ngol janngingol yahrata? En keɓan ko laaɓi e mum e ndee yewtere. koɗo men ko Aysata Ñaang, jannginoowo to duɗal INEFJA (duɗal jannginoowal wumɓe Senegaal) gonngal Cees.

Heɗiiɓe rfi fulfulde on njettaama sabu ko jokkuɗon heɗaade yeewtere Laawol Ganndal e Needi. Toɓɓere men hannde ina yowiti e e nafoore janngingol ɗemɗe men ngenndiije. Bismilla mon.

So Kiwal taariindi laatoto no haaniri non, ko maa sukaaɓe men ɓee, jannginee nafa mun gila law. Ko ɗum saabi e ndee jonnde kop 28 hikka, leyɗe ɗuɗuɗe aadike jannugol sukaaɓe ɓee Kiwal taariindi, gila ka duɗe tosooke. Ko ndee toɓɓere nde Olel yewtii e nder taskaram Laawol Ganndal e needi.

Heɗiyannkooɓe Rfi Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii no jannginooɓe senditirtee hakkunde ɗee duɗe. Fii yewtugol e dow ndee toɓɓere, hiɗen jaɓɓii Mammadu Sanusi DANSOKO gooto e hooreeɓe suudu toppitiindu jannde fayɓe ka diiwal Labe e nder Gine. Fahin en yewtiday kadi e Aamadu TAMMBURA, hooreejo fedde mawɓe lekolɓe ka saare Jibo jeyaande Burkina Faso. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka timmingol oo taskaram men, wano woowiri non, hiɗen jaɓɓii koɗo men jannginoowo, ko kanko woni Ijjatu JALLO jannginoowo ka duɗal mawngal laamuyannkowal Dakaar. En yewtiday e makko ko yowitii alhaali leelugol fuɗɗitagol jannde ka Iniwersite UCAD.

Heɗiyankooɓe RFI Fulfulde on salminaama. En yewtay hannde fii eltugol jannginooɓe. Ko faati e ndee toɓɓere hiɗen jaɓɓii Ibrahiima Sori JALLO ginenaajo eltoowo jannginooɓe. Fahin en yewtiday e Usmane LOOME jannginoowo jannginooɓe kanko kadi. Ko Moritani o jeyaa. En jonnay kadi konngol woɓɓe e heɗiyannkooɓe men. Ka joofinngol ndee yewtere men, koɗo men jannginoowo on ko Yaro TAMMBURA HAWA jannginoowo e duɗal laamuyannkewal wi’eteengal Dafinso klaasik wonungal ka diiwal Boobo-Julaso e nder Burkina Faso. En yewtiday e makko fii nguurdam e golle jannginooɓe caggal nde arti guurte. Ummu BAH.